بهبود کیفیت خواب و حافظه با صداهای هماهنگ
۱۳۹۲ اردیبهشت ۵, پنجشنبه
امواج کند مغزی که در خواب عمیق ظاهر می‌شود برای بازیادآوری آموخته‌های پیشین و تقویت حافظه بسیار اساسی‌اند. اگر همزمان با ظاهر شدن این امواج، از صدایی با ضرب‌آهنگ یا ریتم مشابه به عنوان محرک صوتی استفاده شود خواب بهبود می‌یابد و حافظه تقویت می‌شود.
به موجب گزارش منتشره در وب‌سایت آلمانی "گرنتس ویسن‌شافت"، این نتیجه را پروفسور جان بورن (Jan Born)، محقق خواب از مؤسسه روانشناسی پزشکی توبینگن و همکارانش از دانشگاه لوبک آلمان در آزمایش‌های خود کسب کرده‌اند.
در این پژوهش ۱۱ نفر مورد آزمایش قرار گرفتند. هنگامی که خواب آنها به مرحله امواج کند مغزی می‌رسید این امواج با صدایی‌هماهنگ و هم‌ریتم تحریک می‌شد.
نتایج این تجربه به‌تازگی در مجله تخصصی نورون (Neuron) به چاپ رسیده است.
پروفسور بورن می‌گوید: «جالب این است که این روش، یعنی تحریک مغز با صداهایی آرام بسیار آسان است.»
وی این روش را در قیاس با تحریک مغز با دستگاه‌ها "اخلاقی‌تر و عملی‌تر" می‌داند. به اعتقاد بورن، این شیوه راهکار پیچیده‌ای ندارد و می‌توان از آن در مراکز درمانی برای بهبود کیفیت خواب مراجعان استفاده کرد.
پروفسور بورن و همکارانش افراد یادشده را برای چند شب در "آزمایشگاه خواب" زیر بررسی قرار دادند. شرکت‌کنندگان در این آزمون در معرض صداهایی با ضرب‌آهنگ‌های مختلف قرار گرفتند.
زمانی که آزمون‌شونده با صدایی همساز با ریتم کند مغزی خود به خواب می‌رفت نتیجه‌ای مثبت به دست می‌آمد، به این ترتیب که وقتی فرد بیدار می‌شد بازیادآوری آموخته‌های روز پیشین برای او راحت‌تر بود. اما در مواردی که تحریک به صورت غیر همزمان با ظهور امواج کند مغزی انجام می‌شد، پیشرفتی دیده نمی‌شد.
تقویت نوسان‌های مغزی
پروفسور بورن می‌گوید، از محرک‌های صوتی زمانی استفاده می‌شد که امواج کند مغزی به بالاترین حد خود رسیده بود. تحریک در این شرایط نوسان‌ها را تقویت و دامنه آنها را بیشتر و بادوام‌تر می‌ساخت.
کارشناسان احتمال می‌دهند که از این روش بتوان در بهبود خواب کمک گرفت.
دکتر بورن می‌گوید: «از این گذشته احتمالا ریتم‌های دیگر مغز نیز با این روش تقویت می‌شوند.»
برای نمونه می‌توان از این راهکار برای تقویت آن دسته از ریتم‌های مغزی استفاده کرد که در بیداری نیز ظاهر می‌شوند، مانند ریتمی که عمل تمرکز ذهن را کنترل می‌کند.