توان محدود دفاعی ناتو در صورت حمله روسیه به کشورهای بالتیک

چه روی خواهد داد اگر با گسترش بحران اوکراین، روسیه به کشورهای حوزه دریای بالتیک (لیتوانی، لتونی و استونی) حمله کند؟ طبق اطلاعاتی که نشریه آلمانی "اشپیگل" به دست آورده است، در حال حاضر کشورهای عضو ناتو مشغول بررسی چنین سناریویی هستند.

به گزارش اشپیگل، نتیجه‌ای که تا کنون از این بررسی‌به دست آمده، برای کشورهای غربی آرام‌بخش نیست: در صورت حمله نظامی روسیه به کشورهای حوزه بالتیک، متحدان غربی تنها قادرند بطور مشروط به اقدامات تدافعی دست بزنند.

"اشپیگل" از قول محافل مطلع ناتو در دولت آلمان نقل می‌کند که ناتو در حال حاضر در وضعیتی نیست که بتواند از کشورهای حوزه دریای بالتیک با استفاده از جنگ‌افزارهای متعارف ـ آن‌گونه که ماده پنجم پیمان آتلانتیک شمالی در نظر گرفته است ـ حفاظت کند.

طبق گزارش این نشریه آلمانی، در پیش‌نویس کمیسیون برنامه‌ریزی تدافعی ناتو آمده است: «توانایی و قصد روسیه برای اینکه بدون اخطار اولیه به عملیات نظامی مهمی دست بزند، نمودار تهدیدی گسترده برای حفظ امنیت و ثبات در منطقه یورو ـ آتلانتیک است. روسیه قادر است در کوتاه‌مدت در مکان مورد نظر خود تهدیدی نظامی در مقیاس محلی یا منطقه‌ای اعمال کند».

بر خلاف چنین نظری، شرکای اروپایی ناتو در پایان دوره جنگ سرد به این نتیجه‌ رسیده بودند که "می‌توان آن ظرفیت‌هایی را کاهش داد که برای پیکار در منازعات متعارف، گسترده و بسیار مستمر ضروری هستند". با توجه به همین نتیجه‌گیری بود که در مواردی "به‌طور کامل از برخی ظرفیت‌ها دست کشیده شد، یا این ظرفیت‌ها کاهش یافتند".

خواست افزایش توان تسلیحاتی ناتو

نشریه اشپیگل در همین رابطه نظر چند تن از دولتمردان کشورهای عضو ناتو را جویا شده است. المار بروک، کارشناس کهنه‌کار سیاست خارجی اتحادیه اروپا از حزب دمکرات مسیحی آلمان به این نشریه گفته است: «هنگامی که کشورهای بالتیک به عضویت ناتو پذیرفته شدند، از طرف روسیه تهدید نظامی وجود نداشت. پیمان ناتو توافقنامه با روسیه را رعایت ‌کرد و نیروهای خود را در مناطق شرقی رود البه مستقر نساخت. از آنجا که به نظر می‌رسد پوتین دارد سیاست خود را تغییر می‌دهد، لازم است که ناتو پاسخی برای آن بیابد».

رادوسلاو زیکورسکی، وزیر خارجه لهستان از شرکای خود در ناتو خواهان پشتیبانی گسترده‌تر نظامی است. وی به نشریه اشپیگل گفته است: «ناتو باید در لهستان همان کاری را بکند که در کشورهای دیگر کرده است. در بریتانیا، اسپانیا، آلمان، ایتالیا و ترکیه پایگاه‌های نظامی وجود دارد. این‌ها مکان‌های امنی هستند. ولی درست در جایی که به چنین پایگاه‌هایی نیاز است، از آن‌ها خبری نیست».

به باور این سیاستمدار لهستانی، برای اینکه ناتو بتواند بر پایه ماده پنجم پیمان‌نامه خود تضمینی برای امنیت به کشورهای عضو بدهد، هنوز باید کارهای زیادی صورت گیرد.

مخالفت با تحریم‌ها

ولی شماری دیگر از سیاستمداران غربی با رویارویی بیشتر با مسکو مخالف‌اند. ماتیاس پلاتسک، نخست وزیر پیشین ایالت براندنبورگ آلمان و رئیس "همایش آلمان و روسیه" به تحریم‌ها علیه روسیه در بحران اوکراین نگاهی بدبینانه دارد.

وی به نشریه اشپیگل گفته است: «سخت‌تر شدن موضع روسیه به نفع ما نیست. به همان اندازه هم به نفع غرب و اوکراین نیست که روسیه را بی‌ثبات کنند».
پلاتسک که اخیرا با رئیس خط آهن روسیه ملاقات کرده معتقد است که باید از همه ارتباطات بازمانده برای گفت‌وگو با روسیه استفاده کرد.