دور بعدی مذاکرات اتمی؛ ۲۶ تا ۳۰ خرداد با میزبانی وین
۱۳۹۳ اردیبهشت ۲۷, شنبه
معاون حقوقی و بین‌المللی وزارت خارجه ایران، یک روز پس از پایان مذاکرات «وین ۴» از دور بعدی گفتگوها در همین شهر در ۱۶ تا ۲۰ ژوئن خبر داد. خبرگزاری ایرنا به نقل از یک مقام دیگر وزارت خارجه نوشته که تا قبل از این موعد نیز نشست‌های دیگری در سطوح مختلف بین ایران و گروه پنج بعلاوه یک انجام خواهد شد.
این موعد پس از آن اعلام می‌شود که پایان بی‌حاصل نشست وین از نگاه برخی ناظران نوعی پس‌رفت در روند آماده سازی پیش‌نویس توافق مشترک دانسته شده بود. مهلت توافق شش ماهه ژنو در ۲۰ ژوئن به پایان می‌رسد و طرفین باید تا پیش از انقضای این مهلت، پیش‌نویس توافق نهایی را تدوین کرده باشند.
نشست موسوم به «وین ۴» بدون برگزاری کنفرانس مطبوعاتی ظریف و اشتون به پایان رسید اما عباس عراقچی، معاون ظریف و عضو ارشد هیئت مذاکره‌کننده ایران پس از پایان آن در جمع خبرنگاران ایرانی گفت: «اگر در مهلت شش ماهه اول توافق جامع نهائی نشد فاجعه رخ نداده است.»
عراقچی در مورد پیش‌نویس توافق جامع گفت: «در این دور از مذاکرات بحث های خوبی داشتیم اما پیشرفت خاصی در نگارش متن به وجود نیامد که به نظر من طبیعی است. این دور از مذاکرات، اولین دور رسمی از مذاکرات بود. در سه دور قبلی پیرامون مسائل بحث و تبادل ایده می کردیم اما از این جلسه وارد مذاکره رسمی شدیم.»
ابراز خوشبینی ولایتی نسبت به آینده مذاکرات
در این میان، علی‌اکبر ولایتی، رئیس «مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام» و مشاور امور بین‌الملل آیت‌الله خامنه‌ای نسبت به آینده مذاکرات هسته‌ای ابراز امیدواری کرده است.
ولایتی روز شنبه (۱۷ مه/۲۷ اردیبهشت)، پس از دیدار با مدیرکل خاورمیانه وزارت خارجه فرانسه در جمع خبرنگاران در تهران گفت: «معتقد نیستم که مذاکرات به بن‌بست رسیده‌اند. ایران همواره طرفدار گفتگو و استمرار مذاکرات است.»
ولایتی در پاسخ به پرسشی پیرامون پایان مذاکرات وین و عدم اعلام نتیجه آن نیز گفت: «بالاخره این مذاکرات، مذاکرات آسانی نبود و تا جایی که اطلاع داریم، مذاکره‌کنندگان ما تمام تلاش خود را صرف کردند.»
او در مورد پایان گفتگوهای ایران و ۱+۵ تا ۳۰ تیرماه (زمان پایان توافق شش ماهه) افزود که زمان مذاکرات باید مورد توافق دو طرف باشد.
ولایتی بار دیگر از تیم مذاکره‌کننده ایران حمایت کرد و گفت: «مذاکره‌کنندگان ما تا زمانی که در چارچوب ترسیم شده از سوی مقام معظم رهبری حرکت می‌کنند مورد حمایت جمهوری اسلامی هستند. البته آنها تا به امروز هر آنچه انجام داده‌اند، خلاف این چارچوب‌های ترسیم شده نبوده است.»
چالش‌های تدوین پیش‌نویس توافق جامع
خبرگزاری رویترز به نقل از ناظران غربی نوشته که شکاف عمده در مذاکرات وین، اختلافات مربوط به تعداد سانتریفوژهای ایران و هم‌چنین برنامه موشکی این کشور بوده است. چند روز قبل از این نشست نیز در گزارش محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، از ابعاد احتمالی برنامه موشکی ایران ابراز نگرانی شده بود.
در عین حال تیم ایران در شرایطی به وین رفت که فضای سیاسی خاصی علیه توافق ژنو و تیم مذاکره‌کننده شکل گرفته بود.
تشکیل همایش موسوم به "دلواپسیم" در محل سفارت سابق آمریکا در تهران با شرکت حامیان تیم مذاکره‌کننده قبلی و تلاش‌‌هایی در مجلس برای ادای توضیح دو تیم مذاکره‌کننده قبلی و کنونی و حتی مناظره این دو تیم با یکدیگر در صحن علنی مجلس، از نمونه‌های چنین فضایی بودند.
علی‌اکبر ولایتی، پیش از آغاز نشست وین هم به حمایت از هیئت مذاکره‌کننده ایران و انتقاد از شیوه تیم قبلی برخاسته و گفته بود: «آن شیوه را قبول ندارم اما روش تیم فعلی حکایت از تجربه آنها در مذاکرات دارد و جمهوری اسلامی هم از کار خود و مذاکره‌کنندگانش اطمینان دارد.»
با وجود پشتیبانی‌ها و اشارات مثبت ولایتی، بسیاری تحلیل‌گران گفته‌اند که دولت روحانی به دلیل فشارهای داخلی، مدیریت خود در مذاکرات را تغییر داده و محافظه‌کارتر شده است. اسماعیل کوثری، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران حتی مدعی شده که اختیارات تیم مذاکره‌کننده کاهش یافته است.