محبوبیت سریال "حریم سلطان"؛ خاری در چشم اردوغان
۱۳۹۱ دی ۱۱, دوشنبه
ترکیبی از عشق، نفرت و توطئه کلید موفقیت سریال تلویزیونی ترکی "حریم سلطان" است که نزدیک دو سال مخاطبان ترک را شیفته خود کرده است. قهرمانان این سریال تاریخی سلطان سلیمان، وزیرش ابراهیم و بویژه زنان و معشوقه‌های سلطان سلیمان هستند.
این سریال جذاب هر هفته روز چهارشنبه به مدت سه ساعت در ترکیه پخش می‌شود. داستان سریال زندگی و دوران حکم‌رانی سلطان سلیمان را به تصویر می‌کشد و اشاره دارد به برهه‌ای زمانی بین ۱۵۲۰ میلادی تا پایان قرن شانزدهم. سلطان سلیمان به مدت ۴۶ سال حکومت کرد و امپراتوری عثمانی در زمان حکومت او یکی از قدرتمندترین امپراتوری‌های جهان بود.
با این وجود مجموعه تلویزیونی "حریم سلطان" انتقادات و اعتراضات شدیدی را بویژه میان محافظه‌کاران و مذهبیان ترکیه برانگیخته است. بنا بر گزارش سایت خبری تاتس آلمان (taz) یکی از دلائل اصلی این انتقادات ظاهرا این نکته است که در این سریال نه سلطان سلیمان، بلکه یکی از زنان حرمسرا که در ابتدا کنیز و برده سلطان بوده، شخصیت اصلی این سریال است.
خرم سلطان که در متون اروپائی با نام "روکسلانه" ذکر شده است با زیرکی و دسیسه‌چینی از کنیزی به مقام ملکه دست می‌یابد. سلطان سلیمان که شیفته دختر مو قرمز اهل بالکان شده بود، با زیرپا گذاشتن سنتی دویست ساله در امپراتوری عثمانی، خرم که در ابتدا تنها کنیز حرمسرا بوده است را به عنوان همسر قانونی خود انتخاب می‌کند.
از طرف دیگر"حریم سلطان" روایت‌کننده فتوحات و موفقیت‌های جنگی سلطان سلیمان نیست. این سریال بیشتر از دیدگاه حرمسرا داستان زندگی و دوران حکومت سلطان سلیمان را به تصویر می‌کشد.
انتقاد شدید اردوغان به سریال محبوب ترک‌ها
در ابتدای پخش سریال در ترکیه، انتقادهای شدیدی از جانب محافل محافظه‌کار ترکیه شنیده می‌شد، اما صداهای اعتراض‌آمیز پس از استقبال گسترده مردم از "حریم سلطان" به تدریج خاموش شد. حال حدود یک ماه پیش رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه از این مجموعه تلویزیونی به شدت انتقاد کرد. او "حریم سلطان" را "تحقیرآمیز، غیرقابل تحمل" و از دیدگاه تاریخی کاملا تحریف‌شده می‌داند. به عقیده اردوغان سازندگان سریال بایستی به جرم تشویش اذهان عمومی محاکمه شوند.
انتقادات و مخالفت‌های شدید به واکنش اردوغان باعث شده که تا کنون محاکم قضائی ترکیه هنوز اقدامی برای متوقف کردن سریال نکنند. اما "حریم سلطان" در مقابل انتقادات اردوغان کاملا در امان نمانده است. شبکه‌ای تلویزیونی که این سریال را پخش می‌کند اقدام به خودسانسوری کرده و اعلام کرده که سریال زودتر از موعد تعیین‌شده به پایان می‌رسد.
سریال "حریم سلطان" در خارج از ترکیه نیز فروش موفقیت‌آمیزی داشته است، بویژه در مرزهای قلمرو سابق امپراتوری عثمانی. این سریال بین زنان عربی طرفداران زیادی دارد و در منطقه بالکان از جمله در کرواسی، مقدونیه و بوسنی نیز با استقبال چشم‌گیری روبه‌رو شده است.
توقف پخش "حریم سلطان" در ایران
"حریم سلطان" در ایران نیز طرفداران زیادی دارد. این سریال از شبکه ماهواره‌ای "جم تی‌وی" به زبان فارسی پخش می‌شد، اما پس از مدتی پخش آن متوقف شده است. چندی پیش شبکه خبری سینمای ایران از بازداشت شماری از دوبلورهای این سریال خبر داد.
در عین حال بنا بر گزارش خبر آنلاین «انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم» در رابطه با دستگیری دوبلورهای این سریال بیانیه‌ای منتشر کرده است. در این بیانیه آمده است:«به عنوان تنها تشکل صنفی رسمی و قانونی دوبله ایران به اطلاع علاقه‌مندان می‌رساند، هیچ یک از اعضای این انجمن در بین افرادی که از سوی وزارت اطلاعات دستگیر شده‌اند، حضور ندارند.»
در ادامه آمده است: «اعضای این انجمن همواره مخالفت خود را با هر گونه فعالیت زیرزمینی و غیرقانونی که لطمه‌های جدی به فرهنگ و ادبیات کلامی این مرز و بوم وارد آورده است اعلام کرده و از آن پرهیز می‌کند.»