انگیزه‌ها و اهداف سفر نوری مالکی به ایران
۱۳۹۲ آذر ۱۴, پنجشنبه
نوری مالکی، نخست وزیر عراق امروز (۵ دسامبر/۱۴ آذر) با آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی و حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران دیدار کرد. در هر دو دیدار مسایل اقتصادی، سیاسی و توسعه همکاری‌های منطقه‌ای موضوع بحث بود.
یکی از مسایل مهم در دیدار نوری مالکی با حسن روحانی، اوضاع سوریه بود. حسن روحانی گفت که وظیفه مشترک دو کشور "دفاع از آرمان‌ها و خواسته‌های ملت سوریه" است.
در مقابل نوری مالکی نیز تاکید کرد که با تلاش دولت روحانی "تمامی مسایل و مشکلات موجود در منطقه برطرف خواهد شد". او خواهان گسترش روابط دو کشور شد. او همچنین عراق و ایران را در زمره کشورهایی که "به خط اعتدال باور دارند" ارزیابی کرد و گفت که "درک مشترک از شرایط حساس منطقه‌ای ایجاب می‌کند که برای مقابله با بحران‌های روبرو" با هماهنگی بیشتری تلاش کنند.
اوضاع امنیتی، کردها و جنگ سوریه
اوضاع امنیتی عراق به ویژه با خروج نیروهای آمریکایی با بحرانی عمیق‌تر مواجه شده است. روزی نیست که حملات تروریستی در این کشور قربانی نگیرد. جنگ سنی و شیعه در عراق از یک سو و مخالفت‌کردها با دولت مالکی، دولت او را به شدت زیر فشار گذاشته است.
در این میان جنگ داخلی در سوریه با وجود حامی جدی مانند ایران و مخالفان پرنفوذی مانند ترکیه و عربستان و قطر نیز به تلاطمات در منطقه دامن زده و عراق را نیز از این تشنجات بی‌بهره نگذاشته است. همه این عوامل مالکی را برای جلب حمایت و به قول دو طرف "توسعه همکاری‌های سیاسی" راهی ایران کرده است.
مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق، مرداد ماه گذشته در بیانیه‌ای اعلام کرده بود، اقلیم کردستان عراق حاضر است از کردهای سوریه در مقابل "پیکارجویان وابسته به القاعده" دفاع کند. اما نوری مالکی بارها تاکید کرده که عراق در کشمکش سوریه دخالت نخواهد کرد.
نقش عراق در بحران سوریه وزیر خارجه ایران را نیز در اولین سفرش به خارج از مرزهای ایران به عراق کشاند. محمد جواد ظریف، در شهریور ماه امسال در نخستین سفر خارجی خود از زمان تصدی مقام وزارت امور خارجه به بغداد رفت. او پیش از این سفر گفته بود که انتخاب عراق به عنوان اولین مقصد سفر وی به معنای آن است که این کشور برای ایران حائز اهمیت بسیار است و قصد دارد درباره "اوضاع خطرناک" سوریه و منطقه با مقامات عراقی گفتگو کند.
اختلافات فرقه‌ای و مذهبی در عراق که در زمان حضور نظامی آمریکا تشدید شده بود، با جنگ داخلی سوریه و پیوستن سنی‌های سوری به گروه‌های شورشی، پررنگ‌تر شده و شکلی حاد به خود گرفته است.
شیعیان عراق در مظان اتهام وابستگی به ایران قرار دارند و دولت شیعه عراق نیز که مناسبات حسنه‌ای با ایران دارد، با مخالفت شدید سنیها روبروست. سنیها که در زمان صدام حسین، قدرت سیاسی و اقتصادی را در دست داشتند، دولت مالکی را به تبعیض مذهبی و سیاسی و تلاش برای مسلط کردن شیعیان در حکمرانی عراق متهم می‌کنند.
نزدیکی نوری مالکی به ایران باعث شد که دولت او به دست داشتن در حمله‌‌ای متهم شود که در اول سپتامبر امسال به مقر اشرف (متعلق به مجاهدین خلق) شد و در جریان آن ۵۲ تن از ساکنان این قرارگاه کشته شدند. سازمان مجاهدین، جمهوری اسلامی و دولت مالکی را مسئول حمله به قرارگاه اشرف دانست.