Δεύτερο μέρος: Ε

Ειδικά Συμβούλια Jumbo: Θεσμική καινοτομία της ελληνικής προεδρίας του 1983: τα «συμβούλια jumbo» συνεδρίαζαν κάθε μήνα με συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών, Οικονομικών και Γεωργίας, προκειμένου να βρουν άμεσες λύσεις στο πρόβλημα της αναδιάρθρωσης του κοινοτικού προϋπολογισμού. Ο χαρακτηρισμός «jumbo» παραμένει στην κοινοτική ορολογία για να περιγράψει συμβούλια με διευρυμένη σύνθεση. Παράδειγμα: το 2007 η γερμανική προεδρία κάλεσε εκπροσώπους των Παλαιστινίων σε κοινή συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών, Άμυνας και Αναπτυξιακής Βοήθειας, ενώ το 2009 σε αντίστοιχο «τριπλό» συμβούλιο σχεδόν 100 (!) υπουργοί από όλη την ΕΕ βρέθηκαν στις Βρυξέλλες για να εξετάσουν τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις που επέφερε η Συνθήκη της Λισαβόνας.

Εκ περιτροπής προεδρία: Εναλλαγή των κρατών-μελών στην προεδρία της ΕΕ ανά εξάμηνο- με αλφαβητική σειρά μέχρι το 1993. Στις αρμοδιότητές της περιλαμβάνεται η προετοιμασία των εργασιών του Συμβουλίου και η διεθνής εκπροσώπηση της ΕΕ. Με την καθιέρωση Μόνιμης Προεδρίας από τη Συνθήκη της Λισαβόνας, το κράτος-μέλος που ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία δεν προεδρεύει πλέον στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (επικεφαλής ο Χέρμαν φαν Ρόμπεϊ), ούτε στο Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής (επικεφαλής η Κάθριν Άστον), αλλά εξακολουθεί να προεδρεύει σε εννέα σχηματισμούς του Συμβουλίου, π.χ. Συμβούλιο Γεωργίας, ECOFIN.

Εμπάργκο ΠΓΔΜ: Η ελληνική προεδρία του 1994 επισκιάστηκε από την επιβολή οικονομικού αποκλεισμού στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας κατ΄ επίκληση του άρθ. 224 ΣυνθΕΚ. Η Αθήνα ανακοίνωσε το εμπάργκο στις 16.2.1994 και στη συνέχεια η Κομισιόν προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ζητώντας την καταδίκη της Ελλάδας, καθώς και τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων. Το Δικαστήριο απέρριψε τα ασφαλιστικά μέτρα κρίνοντας ότι η υπόθεση δεν έχει επείγοντα χαρακτήρα, ενώ δεν απεφάνθη επί της ουσίας. Η Ελλάδα ανακάλεσε τον οικονομικό αποκλεισμό μετά την υπογραφή της «ενδιάμεσης συμφωνίας» το Σεπτέμβριο του 1995.

Ένταξη Κύπρου: Κορυφαίος στόχος της ελληνικής διπλωματίας από τα τέλη της δεκαετίας του 1980. Η ελληνική προεδρία του 1988 είχε εγκαινιάσει τον πολιτικό διάλογο με την Κύπρο, η οποία υπέβαλε αίτηση ένταξης τον Ιούλιο του 1990. Στην επόμενη ελληνική προεδρία ο πολιτικός διάλογος πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά σε επίπεδο κορυφής με συμμετοχή του προέδρου της Κύπρου Γλαύκου Κληρίδη, του προέδρου της Κομισιόν Ζακ Ντελόρ και του προεδρεύοντος του Συμβουλίου Α. Παπανδρέου στη Σύνοδο Κορυφής της Κέρκυρας τον Ιούνιο του 1994. Δεν ευοδώθηκαν οι προσπάθειες της προεδρίας να δοθεί στη Λευκωσία συγκεκριμένη ημερομηνία για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων, αλλά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κέρκυρας επιβεβαίωσε ότι «η Κύπρος θα περιληφθεί στην επόμενη φάση διεύρυνσης». Η Πράξη Προσχώρησης της Κύπρου υπεγράφη στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2003 κατά τη διάρκεια της τότε ελληνικής προεδρίας.

ESPRIT: (European Strategic Program on Research in Information Technology) Το πρώτο ευρωπαϊκό πρόγραμμα έρευνας στην τεχνολογία της πληροφόρησης με συμμετοχή ιδιωτικών επιχειρήσεων και πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Άρχισε να υλοποιείται το 1984 μετά από δοκιμαστική περίοδο δύο ετών και με τη συμβολή της ελληνικής προεδρίας στο β΄ εξάμηνο του 1983. Προτεραιότητα του ESPRIT ήταν η έρευνα στη μικροηλεκτρονική, στην τεχνολογία λογισμικού, στα συστήματα γραφείου, στην επεξεργασία της πληροφορίας και στην καθετοποιημένη βιομηχανική παραγωγή.

Ευρωμεσογειακή συνεργασία: Κύρια προτεραιότητα για τις προηγούμενες ελληνικές προεδρίες, η οποία συνήθως δεν απέφερε συγκεκριμένα αποτελέσματα. Πάντως το 2003 η Ενδιάμεση Διάσκεψη Υπουργών Εξωτερικών που πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο (26-27.5.2003) αποφάσισε την ίδρυση Ευρωμεσογειακής Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης, καθώς και Ευρωμεσογειακού Ιδρύματος Πολιτισμού.

Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Θεσσαλονίκης: Σύνοδος κορυφής της «ΕΕ των 15» κατά τη λήξη της ελληνικής προεδρίας στο α΄ εξάμηνο του 2003 (19-21.6.2003). Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό η σύνοδος θα γινόταν στην πόλη της Θεσσαλονίκης, αλλά τελικά πραγματοποιήθηκε στο πολυτελές ξενοδοχειακό συγκρότημα Πόρτο Καρράς της Χαλκιδικής, το οποίο και ανακαινίστηκε ειδικά για την περίσταση. Ολοκληρώθηκε στις 21.6. με τη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ- Δυτικών Βαλκανίων.

Ευρωπαϊκό Σύνταγμα: Συνθήκη-σταθμός για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, που υπεγράφη το 2004, αλλά τελικά δεν υλοποιήθηκε, καθώς απερρίφθη με δημοψήφισμα στη Γαλλία και στην Ολλανδία. Η ελληνική προεδρία του 2003 προσπάθησε να επισπεύσει την τελική επεξεργασία του κειμένου στη «Συντακτική Συνέλευση» υπό την προεδρία του τ. προέδρου της Γαλλίας Βαλερί Ζισκάρ ντ΄ Εστέν, ώστε το Σύνταγμα να παρουσιαστεί στη Σύνοδο της Θεσσαλονίκης. Τελικά παρουσιάστηκε ένα «προσχέδιο Συντάγματος». Πολλοί έκαναν λόγο για μία «καλή βάση διαπραγμάτευσης», αλλά ο τότε πρόεδρος της Κομισιόν Ρομάνο Πρόντι χαρακτήρισε «απογοητευτικό» το κείμενο.