Τρίτο μέρος: Θ – Λ

Θαλάσσια πολιτική: Προτεραιότητα της ελληνικής προεδρίας στο α΄ εξάμηνο του 2014. Μεταξύ άλλων η Ελλάδα θα επιδιώξει την επίσημη διακήρυξη μίας «ευρωπαϊκής στρατηγικής για τη θαλάσσια ασφάλεια» η οποία θα συνδέει στοιχεία όπως η επιτήρηση των συνόρων, η προστασία του περιβάλλοντος, ο τουρισμός και η ανάδειξη του ενάλιου αρχαιολογικού πλούτου. Στην ατζέντα της προεδρίας αναμένεται να βρεθούν και θέματα ναυτιλιακής πολιτικής, όπως η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών λιμένων. Αντίστοιχες προτεραιότητες είχε θέσει η προεδρία του 2003, υιοθετώντας τη «Διακήρυξη για το Θαλάσσιο Περιβάλλον» και προωθώντας την απόσυρση δεξαμενόπλοιων μονού πυθμένα μετά το ναυάγιο του ελληνόκτητου πετρελαιοφόρου Prestige που προκάλεσε οικολογική καταστροφή στις ακτές της βόρειας Ισπανίας.

Κατεχόμενα, Κύπρος: Η ανακήρυξη τουρκοκυπριακού κράτους (του αποκαλούμενου και «ψευδοκράτους») στα κατεχόμενα της Κύπρου από τον Ραούφ Ντενκτάς στις 15.11.1983 επισκίασε την πρώτη ελληνική προεδρία. Στις 17 Νοεμβρίου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καταδίκασε με μεγάλη πλειοψηφία «την ενέργεια της τουρκοκυπριακής πλευράς να ανακηρύξει στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο τουρκοκυπριακό κράτος» (ψήφισμα Πλασκοβίτη). Ο τότε πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου απέρριψε πρόταση της Μ. Βρετανίας να να συμμετάσχει σε τριμερή διάσκεψη των εγγυητριών δυνάμεων της Κύπρου.

Κοινωνική συνοχή: Προτεραιότητα για όλες τις μέχρι σήμερα ελληνικές προεδρίες, η οποία ωστόσο συνήθως δεν οδηγεί σε νομικά δεσμευτικά μέτρα. Στο α΄ εξάμηνο του 2014 η προεδρία θα επιδιώξει κυρίως να αξιοποιήσει πόρους του ΕΣΠΑ, προκειμένου να χρηματοδοτήσει δράσεις κατά της ανεργίας των νέων.

«Κοινωνικός Χάρτης»: Κορυφαία προτεραιότητα της ελληνικής προεδρίας στο β΄ εξάμηνο του 1988 με στόχο την εναρμόνιση της εργατικής και κοινωνικής νομοθεσίας σε όλα τα κράτη-μέλη. Η σχετική συζήτηση στη Σύνοδο της Ρόδου δεν είχε αποτέλεσμα, καθώς προσέκρουσε στις αντιρρήσεις της Μ. Βρετανίας, αλλά οδήγησε στην υιοθέτηση του «Χάρτη για τα Θεμελιώδη Κοινωνικά Δικαιώματα των Εργαζομένων» από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Στρασβούργου στις 9.12.1989. Λόγω των βρετανικών αντιρρήσεων το κείμενο εγκρίθηκε ως «μη δεσμευτικό», αλλά το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι μπορεί να αξιοποιηθεί ως ερμηνευτική κατεύθυνση για άλλες κοινοτικές διατάξεις.

Κορεατικό τζάμπο: Η κατάρριψη αεροσκάφους τύπου Μπόινγκ 747 των Κορεατικών Αερογραμμών από σοβιετικά αεροσκάφη πάνω από τη θάλασσα της Ιαπωνίας το Σεπτέμβριο του 1983 είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν 269 άνθρωποι. Το περιστατικό προκάλεσε έντονη αντιπαράθεση μεταξύ ΗΠΑ και Σοβιετικής Ένωσης, πολιτική κρίση στην «Ευρώπη των 10», αλλά και αιχμές κατά της ελληνικής προεδρίας. Και αυτό γιατί, σε έκτακτη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών στην Αθήνα στις 12.9.1983, ο τότε προεδρεύων Ιωάννης Χαραλαμπόπουλος απέτρεψε τη ρητή καταδίκη της Σοβιετικής Ένωσης στο τελικό ανακοινωθέν, περνώντας την διατύπωση ότι οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΟΚ «εκφράζουν τη βαθιά θλίψη τους για το τραγικό γεγονός».

Κόστος προεδρίας: Το 2001 Βρετανοί δημοσιογράφοι εκτιμούσαν ότι το κόστος της εξαμηνιαίας προεδρίας ανέρχεται στα 75 εκ. ευρώ, ενώ μία σύνοδος κορυφής απαιτεί τουλάχιστον 10 εκατομμύρια. Η γαλλική προεδρία στο β΄ εξάμηνο του 2008 στοίχισε σχεδόν ένα εκατομμύριο ευρώ την …ημέρα. Τα τελευταία χρόνια τα κράτη-μέλη καταβάλλουν προσπάθειες να μειώσουν το κόστος: στο α΄ εξάμηνο του 2012 η Δανία επένδυσε μόλις 35 εκ. ευρώ για την προεδρία της, ενώ στη συνέχεια η Κύπρος διέθεσε 46 εκ. ευρώ για τη δική της προεδρία. Η Ελλάδα έχει προϋπολογίσει 50 εκ. για την προεδρία της στο α΄ εξάμηνο του 2014.

Λαθρομετανάστευση: Προτεραιότητα της ελληνικής προεδρίας το 1994 και το 2003, αλλά και της επικείμενης προεδρίας στο πρώτο εξάμηνο του 2014. Το 1994 η ελληνική προεδρία συνέβαλε στην προώθηση και εφαρμογή της Σύμβασης του Δουβλίνου για το άσυλο. Για το 2014 στόχος της προεδρίας θα είναι να βελτιωθεί η συνεργασία με τις χώρες στη νότια λεκάνη της Μεσογείου και να εκταμιευθούν κονδύλια για την επιτήρηση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, ώστε να βελτιωθεί συνολικά η διαχείριση των μεταναστευτικών ροών.

Λευκή Βίβλος για την οικονομία: Κύρια προτεραιότητα της ελληνικής προεδρίας του 1994 με έμφαση στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και την καταπολέμηση της ανεργίας. Αποτελούσε κορυφαίο θέμα στη Σύνοδο της Κέρκυρας, χωρίς τελικά να οδηγήσει σε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες. Ο τότε πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «ορισμένες κυβερνήσεις» παρεμπόδιζαν την υλοποίηση της Λευκής Βίβλου. Για την υλοποίηση των δράσεών της ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζακ Ντελόρ είχε προτείνει την έκδοση «ευρωπαϊκών ομολόγων».