آسان‌تر شدن شرایط خاک‌سپاری مهاجران مسلمان در آلمان
۱۳۹۲ دی ۵, پنجشنبه
گرایش نسل دوم و سوم مهاجران مسلمان در آلمان در مورد گزینش کشور محل خاک‌سپاری خود تغییر کرده است. در حالی که نسل نخست این مهاجران، گورستان‌های شهر زادگاه خود را به عنوان آرامگاه ابدی خویش انتخاب می‌کرد، نسل‌های بعدی تدفین در قبرستان‌های شهرهای آلمان را ترجیح می‌دهد.
دلیل این امر، حضور و زندگی فرزندان و بستگان آنان در این کشور است. به گفته‌ی عبدالصمد الیزیدی، دبیر پیشین شبکه‌ی آلمانی ـ اسلامی DIV که ۲۵ مسجد واقع در منطقه‌ی راین ـ ماین را دربرمی‌گیرد، این مهاجران امیدوارند که فرزندانشان در صورت دفن در گورستان‌های آلمان، "گاهی یادی از آنان بکنند و بر سر قبرشان دعا بخوانند."
این امکان برای بستگان متوفیانی که با صرف هزینه‌ی ۲۰۰۰ یورو از سوی متولیان مساجد در آلمان به زادگاه خود منتقل می‌شوند، تنها هنگام سپری‌کردن تعطیلات اقوام آنان در آن کشورها وجود دارد. هزینه‌ی اجرای مراسم دفن متوفی و خرید قبر با مالکیت ۲۰ تا ۲۵ ساله در آلمان، بر ۴۰۰۰ یورو بالغ می‌شود.
حق ایجاد گورستان مسلمانان
با این که همواره بر مساحت "گورستان‌های اسلامی"، به دلیل تقاضای روزافزون بستگان متوفیان مهاجر افزوده می‌شود، با این حال نحوه‌ی تدفین مسلمانان در همه‌ی ایالات آلمان به طور یک‌سان صورت نمی‌گیرد. به عنوان مثال، دفن با کفن و بدون تابوت در حالی که در ایالت هامبورگ از سال ۱۹۹۷ مرسوم شده است، تا چندی پیش در ایالت هسن ممنوع بود. این امر در ایالت شلزویگ هولشتاین از سال ۲۰۰۵ و در ایالت نیدزاکسن از سال ۲۰۰۶ آزاد شده است.
در ایالت نوردراین وستفالن تا ماه نوامبرامسال، مدیران گورستان‌ها مجاز به گرفتن تصمیم درباره‌ی دفن با کفن یا تابوت متوفیان مسلمان بودند. هیات دولت این ایالت ولی چندی پیش، پیش‌طرح قانونی را به تصویب رساند که بر اساس آن، دفن با کفن در تمام گورستان‌های این ایالت بلامانع عنوان شده است.
این طرح قرار است پس از تصویب مجلس ایالتی در آغاز سال ۲۰۱۴ به مرحله‌ی اجرا گذاشته شود. در این طرح آمده است: «جمعیت‌ها یا انجمن‌های غیرانتفاعی مذهبی می‌توانند از حق ایجاد و مدیریت گورستانی مستقل موافق با آیین‌های مذهبی خود برخوردار شوند.»
وزیر سلامتی و بهداشت این ایالت، باربارا اشتفنز در این باره می‌گوید: «فکر می‌کنم با تصویب این قانون، مهاجران تمایل بیشتری نشان می‌دهند که در آلمان، نزدیک فرزندان و نوه‌های خود به خاک سپرده شوند.»
برخی از شهرهای آلمان، سال‌هاست که گوشه‌ای از قبرستان‌های عمومی را به گورستان مسلمانان اختصاص داده‌اند. به عنوان مثال، شهر فرانکفورت از اواسط دهه‌ی ۹۰، قطعاتی را در گورستان"هایلیگن‌اشتوک" برای مسلمانان در نظر گرفته است. این بخش با درختان سرسبز و پرچین‌های بلند، از سایر قسمت‌های گورستان جدا شده است.
دشواری‌های اجرای آیین‌های اسلامی
با این حال در هیچ یک از شهرهای آلمان، تدفین با کفن و بدون تابوت اجرا نمی‌شود. هارالد هیلدمن، مدیر گورستان شهر فرانکفورت، دلیل این امر را "مسائل تکنیکی و تشکیلاتی" می‌داند. او در این رابطه می‌گوید: «ما هنوز برای مسائل تدفین با کفن، راه‌کار موثری که با ضوابط و بخشنامه‌های آلمان بخواند، پیدا نکرده‌ایم.»
روش اسلامی اجرای تدفین بدون تابوت، از نظر عرض و عمق قانونا مجاز در گورهای آلمان، با دشواری‌های بسیاری روبرو ست. بر اساس قانون ایالت هسن، به عنوان مثال، خاکی که بر روی تابوت ریخته می‌شود، باید دست‌کم یک متر عمق داشته باشد. به این ترتیب، ژرفای گور باید دست‌کم به یک متر و ۷۵ سانتی‌متر برسد. این ضابطه، در تدفین به شیوه‌ی اسلامی قابل اجرا نیست.
رعایت رسم اسلامی قرار‌دادن متوفی به پهلو در گور، به گونه‌ای که چهره‌ی او به سوی قبله باشد، نیز خالی از اشکال نیست. هم‌چنین تدفین سریع متوفی مسلمان در ظرف یک روز، با قوانین آلمان در تخالف است. در این قوانین آمده است که فاصله‌ی زمانی میان فوت و اجرای مراسم تدفین، نباید کمتر از ۴۸ ساعت باشد.
مقامات دولتی ایالت هسن، در حال حاضر در نظر دارند برای یافتن راه‌کاری در جهت رفع این دشواری‌ها با نمایندگان "مساجد و انجمن‌های اسلامی آلمان" گفت‌وگو و تبادل نظر کنند.