«پرونده جنایت در سوریه باید به دادگاه جزایی بین‌الملل برود»
۱۳۹۳ اردیبهشت ۲۵, پنجشنبه
بیانیه‌ای با امضای ۱۰۵ گروه نماینده جامعه مدنی کشورهای مختلف را سازمان گزارشگران بدون مرز روز پنجشنبه (۱۵ مه / ۲۵ اردیبهشت) منتشر کرده است. در این بیانیه از شورای امنیت سازمان ملل متحد خواسته شده با نظر به اوضاع سوریه به پرونده مربوط به جنایت‌های گوناگون سه سال اخیر که حین درگیری میان دولت سوریه و شورشیان اتفاق افتاده در دادگاه جزایی بین‌الملل رسیدگی شود.
تعجب‌آور نیست که گزارشگران بدون مرز از این بیانیه حمایت کرده، چون در سوریه اهل رسانه به طور سیستماتیک از سوی همه طرف‌های درگیر در جنگ داخلی مورد آزار و پیگرد هستند.
سانسور، بازداشت‌های خودسرانه و شکنجه روزانه هم از سوی دولت بشار اسد و هم توسط گروه‌های شورشی مشخصی اعمال می‌شود. همزمان گروه‌های اسلام‌گرا با ربودن، تهدید و خشونت، جوی از ترور بوجود می‌آورند و باعث می‌شوند که روزنامه‌نگاران مستقل سوری و نیز خبرنگاران خارجی خود را با شرایطی غیر قابل پیش‌بینی رودررو ببینند.
در بیانیه مشترک سازمان‌های غیر دولتی به شورای امنیت سازمان ملل آمده است: «ما گروه‌های غیردولتی امضاکننده این بیانیه از اعضای شورای امنیت سازمان ملل درخواست می‌کنیم که با طرح قطعنامه‌ای که شمار وسیعی از کشورها از آن حمایت کرده‌اند و طبق آن رسیدگی به اوضاع سوریه به دادستانی دادگاه جزایی بین‌الملل سپرده می‌شود، موافقت کند.»
سه سال از آغاز بحران و کشمکش در سوریه می‌گذرد و در این سه سال به گزارش سازمان ملل متحد بیش از صد هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند و میلیون‌ها نفر در فرار و آوارگی به سر می‌برند.
در این بیانیه تاکید شده است که همه طرف‌های درگیر در کشمکش‌های سوریه بدون آنکه مجازات شوند دست به خشونت و جنایت زده‌اند و هنوز هم نمی‌توان پایانی بر جنایت‌ها متصور شد.
سازمان‌های غیردولتی از سراسر جهان در این بیانیه می‌گویند که چه مقامات سوری، چه رهبران گروه‌های مسلح مستقل از دولت اقدامی قابل ذکر انجام نداده‌اند تا کسانی که مقصرند و در گذشته و حال مرتکب نقض حقوق بشر شده‌اند مجازات شوند.
در ادامه این بیانیه آمده است: «اینکه مسئولان اعمال خشونت‌بار مجازات نشده‌اند موجب تکرار این اعمال شده است. با توجه به آنچه ذکر شد ما دادگاه جزایی بین‌الملل را آن نهادی می‌دانیم که می‌تواند علیه مسئولان اصلی جنایت‌های بزرگ اقدام کند، آنان را به لحاظ جزایی زیر پیگرد قرار دهد و به قربانیان نوید اجرای عدالت را بدهد.»
بیانیه سازمان‌های نماینده جوامع مدنی گوناگون اشاره به گزارشی می‌کند که کمیسیون تحقیقات سازمان ملل در امور سوریه در ۵ مارس ۲۰۱۴ منتشر کرد. این گزارش نشانگر آن است که همه طرف‌های درگیر در کشمکش در سوریه حقوق بین‌الملل را به سختی پایمال کرده‌اند و اینکه "شورای امنیت تا کنون کاری نکرده تا خطاکاران مجازات شوند".
بیانیه می‌گوید که این کمیسیون که از زمان ایجاد آن در اوت ۲۰۱۱ تا کنون هفت گزارش مفصل منتشر کرده است "به شورای امنیت پیشنهاد کرد که به دادگاه جزایی بین‌الملل ماموریت دهد که اوضاع وخیم سوریه را بررسی کند". همچنین بیش از ۶۰ کشور عضو سازمان ملل از سراسر جهان، از جمله ۱۰ کشور عضو شورای امنیت، موافق بودند با اینکه به پرونده جنایات در سوریه در دادگاه جزایی بین‌الملل رسیدگی شود.
امضاکنندگان بیانیه پیش‌بینی می‌کنند که چین و روسیه در راه دادخواهی سنگ‌اندازی کنند، از این رو می‌نویسند: «ما از همه اعضای شورای امنیت می‌خواهیم که به این دادخواهی توجه کنند. بقیه کشورها نیز بایست از این قطعنامه پشتیبانی کنند و به روسیه و چین هشدار دهند که با حق وتوی خود مانع پیگرد متجاوزان نشوند.»
۱۰۵ سازمان غیردولتی دادگاه جزایی بین‌الملل را مناسب‌ترین نهاد قضایی می‌دانند که می‌تواند اوضاع سوریه را بررسی کند، چون وظیفه این دادگاه رسیدگی به پرونده‌های مربوط به جنایت‌های جنگی و جنایت علیه بشریت است، آن هم در صورتی که مقامات قضایی یک کشور نمی‌خواهند یا نمی‌توانند چنین پرونده‌هایی را بررسی کنند.
ادامه خشونت‌های مرگ‌بار
یکی از آخرین خبرهای امروز پنجشنبه (۱۵ مه / ۲۵ اردیبهشت) حاکی از انفجار بمبی در نزدیکی مرز میان سوریه و ترکیه است که منجر به مرگ ۳۰ نفر شد. به گزارش خبرگزاری آلمان، این بمب در گذرگاه مرزی باب السلامه سوریه که در دست کنترل نیروهای شورشی است، در اتومبیلی پنهان بود و منفجر شد. در میان کشتگان چند آواره سوری بودند که منتظر گذر از مرز و ورود به ترکیه بودند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، در همین روز شورشیان به گفته خود در تونلی زیر پایگاه ارتش سوریه حدود ۶۰ تن مواد منفجره را به آتش کشیدند. این انفجار در پایگاه وادی الضیف در استان ادلب رخ داده و روشن نیست که چه تعداد بر اثر آن کشته یا زخمی شده‌اند. به گفته فرمانده جبهه اسلامی، شورشیان تونلی به طول ۸۵۰ متر زیر پایگاه نظامی حفر کرده بودند که در نزدیکی مرز ترکیه واقع شده است.
نیروهای شورشی در سوریه مدت کوتاهی است که شروع به کار گذاشتن بمب در تونل‌ها کرده‌اند. هفته گذشته نیز هتلی که در آن سربازان سوری ساکن بودند هدف حمله آنان قرار گرفت.