1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

اعدام مه‌آفرید خسروی؛ یک حکم و تعدادی پرسش

MDM۱۳۹۳ خرداد ۴, یکشنبه

اعدام مه‌آفرید امیرخسروی از نگاه بسیاری ناظران غیرمنتظره تلقی شده است. وکیل و خانواده او از اجرای حکم بی‌خبر بودند. او نامه‌ای هم به علی خامنه‌ای نوشته بود و می‌خواست مفاد آن به اطلاع عموم برسد.

https://p.dw.com/p/1C6OZ
عکس: Mehr

سارا خسروی، همسر مه‌آفرید خسروی چند ساعت پس از اعلام اعدام او به خبرگزاری "مهر" گفت که روز جمعه (۲۳ مه/ ۲ خرداد) با شوهرش ملاقات داشت و کسی نمی‌دانست که قرار است حکم مجازات اجرا شود: «او در این دیدار سه درخواست داشت که یکی از آنها فراهم کردن تلفن بود. کاش همسرم می‌دانست این آخرین ملاقات است تا اگر وصیتی داشت آن را به ما می‌گفت.»

سارا خسروی گفت که شوهرش در ملاقات عنوان کرده که تا تمام بدهی‌هایش را ندهد، حکم‌اش اجرا نمی‌شود: «این نشان می‌داد که همسرم هنوز برای تغییر حکم اعدامش امید داشت.»

همسر مه‌آفرید امیرخسروی گفت که اول خبر اعدام او را باور نکرده، اما وکیلش جسد را دیده و قرار است روز یکشنبه (۴ خرداد) آن را تحویل دهند.

بیشتر بخوانید: متهم اصلی پرونده فساد سه هزار میلیارد تومانی اعدام شد

غلامعلی ریاحی، وکیل مدافع خسروی نیز از اجرای حکم بی‌خبر بوده است. او روز ۳۱ اردیبهشت به خبرگزاری "ایسنا" گفته بود که یک روز قبل از آن در ملاقات با موکلش از نامه‌ای خبردار شده که خسروی به علی خامنه‌ای نوشته و می‌خواسته محتوای آن به اطلاع مردم و مسئولان برسد.

خبر اعدام مه‌آفرید امیرخسروی تنها برای همسر و وکیل او غافلگیرکننده نبود. بسیاری رسانه‌ها و تحلیل‌گران احتمال دادند که اجرای ناگهانی حکم، با زوایای تاریک پرونده اختلاس بزرگ و ناگفته‌هایی مرتبط بوده باشد که ممکن بود متهم ردیف اول این پرونده در آینده به آنها اشاره کند.

جای خالی "دانه‌درشت‌ها"

از بدو دستگیری مه‌آفرید خسروی در شهریور ۱۳۹۰، جای دو چهره تعیین‌کننده در پرونده و جلسات دادگاه خالی بود. محمودرضا خاوری، مدیرعامل وقت بانک ملی چند روز پس از شروع دستگیری‌ها توانست از ایران خارج شود. محمد جهرمی، مدیرعامل وقت بانک صادرات نیز هر چند برکنار شد اما نقش‌اش همواره در این پرونده ناروشن ماند.

بیشتر بخوانید: پورمحمدی: پرونده اختلاس متهم اصلی دیگری ندارد

در هنگام رسیدگی به این پرونده، اسنادی از دستور مستقیم مقام‎های دولتی برای همکاری بانک‏‌ها و وزارت‎خانه‎های راه و شهرسازی، صنعت، معدن و تجارت، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، بانک مرکزی و دیگر بانک‏‌های مرتبط با متهمان منتشر شد. دو معاون بانک مرکزی و معاونان سازمان میراث فرهنگی نیز بازداشت شدند. علاءالدین بروجردی، محمد دهقان، ارسلان فتحی‌‏پور، صمد مرعشی و جبار کوچکی‎نژاد، از نمایندگان مجلس هم به دادگاه احضار شدند.

وزیر سابق راه و شهرسازی، معاون وزیر صنعت و معدن، قائم مقام سابق بانک مرکزی، معاون سابق وزیر اقتصاد، وزیر سابق صنعت و معدن، معاون سابق وزیر راه و شهرسازی هم از جمله مدیران ارشدی بودند که گفته شد در این اختلاس نقش داشته‌اند، ولی هیچیک از آنها محاکمه نشدند.

"یک شبکه مافیایی"

نماینده دادستان در ششمین جلسه دادگاه تصریح کرد که «یک شبکه مافیایی شامل مدیران بانکی، نمایندگان مجلس، بازنشستگاه قضایی، امنیتی، اطلاعاتی و سازمان خصوصی‌سازی» در این اختلاس مشارکت داشتند.

سایت "کلمه" در گزارشی پیرامون اعدام غیر منتظره مه‌‌آفرید خسروی، سخنان او در دوازدهمین جلسه دادگاه را مرور کرده است. این سخنان در آرشیو خبرگزاری مهر قابل دسترسی هستند:

● آقای م. ر با من جلسه‌ای گذاشت که در مقابل تحریم‌ها کمک کنم اما چرا حالا شهامت این موضوع را ندارد که این مسئله را بیان کند. چرا معاون وزیر باید با وجود اسنادی که علیه‌اش وجود دارد در مقابل دستگیری مصون باشد.

بیشتر بخوانید: رد پای محسن رضایی و رستم قاسمی در پرونده اختلاس بزرگ

● ستاد ویژه تحریم از من خواسته بود که به بخش خصوصی ورود پیدا کنم و به دولت کمک کنم. من به رئیس کمیسیون سابق امنیت ملی مجلس از فسادهای مالی با باج‌هایی که از من خواسته شده بود توضیح دادم اما وی فقط سر تکان داد. من در خصوص باج خواهی به آیت الله شاهرودی نیز توضیح دادم.

● نه میلیاردی که به آقای خ – الف معاون سابق وزیر صنایع داده شد برای آن بود که سهمیه شمش فولاد ما را کم نکنند. متاسفانه معاونین صنایع آدم‌های سالمی نبودند و برای انجام دادن کارهایشان پول طلب می‌کردند من نیز تحت فشار بودم باید کارها راه می‌افتاد.

● رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس باید به این سؤال پاسخ دهد که من بارها به او گفته بودم که از من باج‌خواهی می‌شود یا خیر. من حتی به رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس بارها گفته بودم که عده‌ای از من باج خواهی می‌کنند.

● کسانی که الان مثل موش پنهان شده‌اند باید الان جواب بدهند. یکی از مسئولان با من جلسه امنیتی گذاشت و خودش را مشاور امنیتی موضوع تحریم عنوان کرد و به من گفت: برو خارج از کشور شرکت تأسیس کن. آقای ر شما رابط پیش من نفرستادید؟

بیشتر بخوانید: تبرئه متهمان عالی‌رتبه اختلاس سه هزار میلیارد تومانی

● خاوری با وقاحت تمام به من می‌گفت برای بالا بردن سطح اعتبار باید به من پول بدهی.

● آقای «م» رئیس اعتبارات بانک صنعت و معدن جلوی اعتبارات ما را گرفت و دنبال گرفتن پول از ما بود. آمدند و وثیقه ما را ۱۰ برابر کردند زیرا به آنها رشوه نداده بودیم.

● من حتی به وزارت اطلاعات هم دیگر اعتماد ندارم زیرا از کجا معلوم همان کسی که از من بازجویی می‌کند نرود اطلاعات را در اختیار کس دیگری قرار دهد مگر نبود آقای «الف» که با آقای خاوری نسبت داشت و تمام کارهای او را انجام می‌داد و رابط او در وزارت اطلاعات بود.

وبسایت "کلمه" می‌نویسد مه‌آفرید امیرخسروی در نامه خود به آیت‌الله خامنه‌ای چیزهایی را نوشته که نباید می‌نوشت و در دادگاه خود حرف‌هایی را زد که نباید می‌زد و شاید همین‌‌ها بودند که طناب دار را به گردن او انداختند.

دیدگاه دیگری نیز با اشاره به توصیه رهبر جمهوری اسلامی به متصدیان پیگیری پرونده یادآوری می‌کند که شاید اعدام متهم ردیف اول ماجرای اختلاس، برآورده ساختن منویات آیت‌الله خامنه‌ای در "کش ندادن" موضوع و فیصله‌دادن هر چه زودتر ماجرا بوده باشد.

آیت‌الله خامنه‌ای در ۱۱ مهر سال ۱۳۸۹ در جمع "دست اندرکاران حج" و با نظر به شروع دادگاه پرونده اختلاس از رسانه‌ها خواسته بود که موضوع را کش ندهند تا مبادا عده‌ای از مسئله برای "زدن توی سر مسئولان" استفاده کنند.