سفارت بریتانیا در تهران بازگشایی می‌شود
۱۳۹۳ خرداد ۲۷, سه‌شنبه
ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا روز سه‌شنبه (۱۷ ژوئن/ ۲۷ خرداد) طی سخنانی در پارلمان این کشور وضعیت را برای بازگشایی سفارت در تهران مناسب توصیف کرد.
وزیر خارجه بریتانیا گفت که درچهار ماه گذشته، ارتباط بین دو دولت گسترش یافته و تعدادی از مقام‌های دو کشور دیدارهای متقابلی از کشور دیگر داشته‌اند. به گفته وی، تضمین امنیت کارمندان سفارت بریتانیا در تهران و ایجاد شرایط مناسب برای فعالیت آن‌ها از محورهای مورد بحث با ایران برای بازگشایی سفارت بوده است.
هیگ گفت که در این رابطه روز شنبه با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران گفت‌وگو کرده است. او با تصریح این که قبل از بازگشایی سفارت برخی مسائل عملی باید روشن شوند، افزود: «ولی در سریع‌ترین زمان ممکن سفارت در ابتدا با پرسنلی محدود شروع به کار خواهد کرد».
هیگ این گام بریتانیا را با نقش مهم ایران در منطقه مرتبط دانست و گفت که در شرایط دشوار نیز بریتانیا بر ضرورت مناسبات دیپلماتیک با این کشور تاکید دارد.
سفارت بریتانیا در ایران در آذرماه ۱۳۹۰ (نوامبر ۲۰۱۱) از سوی گروهی از دانشجویان هوادار حکومت مورد حمله قرار گرفت و پرچم این کشور پایین کشیده شد. مهاجمان همچنین به باغ قلهک، اقامتگاه کارمندان سفارت بریتانیا نیز حمله کردند.
دولت بریتانیا در نخستین واکنش به حمله‌ی "دانشجویان" سفارت خود در تهران را بست و اعلام کرد که دیپلمات‌های خود را از ایران خارج می‌کند. دولت آلمان نیز در اعتراض سفیر خود را برای مدتی از تهران فراخواند. مدتی بعد بریتانیا سوئد را مسئول حفاظت منافع خود در ایران تعیین کرد و ایران نیز این وظیفه را به عمان سپرد.
با روی کارآمدن دولت حسن روحانی تنش در مناسبات دو کشور کاهش یافت و تلاش‌های فشرده‌ای ، به‌ویژه همزمان با گشایش در مذاکرات مربوط به پرونده هسته‌ای ایران، برای احیای مناسبات دیپلماتیک میان تهران و لندن آغاز شد. این تلاش‌ها به تعیین کاردار غیرمقیم از سوی دو کشور در اسفندماه گذشته منجر شد و رابطه مبتنی بر حفاظت منافع میان دو کشور پایان یافت.
نزدیک به یک ماه پیش، مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر خارجه ایران اعلام کرد که این کشور حاضر نیست به خاطر حمله به سفارت بریتانیا که به قطع روابط دیپلماتیک دو کشور منجر شد عذرخواهی کند، ولی می‌تواند درباره پرداخت غرامت بابت این اقدام مذاکره کند.
با گشایش سفارت بریتانیا در روزهای آینده احتمالا مسئله خسارت‌گیری هم شاید دوباره در دستور کار قرار گیرد.
اقدامی بحث‌انگیز در درون حکومت
به هنگام حمله به سفارت بریتانیا اختلافاتی میان مسئولان جمهوری اسلامی بروز کرد. وزرات خارجه آن به انتقاد از این اقدام پرداخت، ولی رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس و برخی از فرماندهان نظامی آن را تایید کردند.
نه ماه پس از آن ماجرا آیت‌الله خامنه‌ای نیز لب به سخن گشود و به طور تلویحی از حمله به سفارت بریتانیا انتقاد کرد، هر چند که "احساسات جوانان را درست" نامید.
به نظر می‌رسد که هزینه‌های سنگین حمله به سفارت آمریکا در سی‌وپنچ سال پیش و حملات بعدی به سفارتخانه‌های خارجی، از جمله حمله سه سال پیش به سفارت بریتانیا بیش از آن به ضرر حکومت ایران تمام شده که تایید همه مسئولان را به دنبال داشته باشد یا تکرار آن توصیه شود.
به عقیده کارشناسان هم پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای و هم وضعیت حساس منطقه، به ویژه پس از بحران اخیر در عراق لزوم احیای سریع‌تر مناسبات تهران و لندن را بیش از پیش در دستور کار قرار داده است. ورای مسئله غرامت، بریتانیا خواهان تضمین‌هایی از تهران برای عدم تکرار حمله سال ۲۰۱۱ به سفارتخانه خود بوده است.