احتمال درخواست ایران برای تمدید مهلت مذاکرات

ایران و شش قدرت جهانی مذاکرات اتمی را در وین٬ پایتخت اتریش روز سه‌شنبه (۱۷ ژوئن/ ۲۷ خرداد) از سر گرفتند. هدف از این مذاکرات فراهم آوردن مقدمات دستیابی به توافق جامع نهایی‌بر سر پرونده اتمی ایران است. توافق موقت اولیه در ماه نوامبر سال ۲۰۱۳ شکل گرفت.

طرفین در تلاش‌اند تا در موعد مقرر (۲۰ ژوئیه /۲۹ تیر)٬ به توافق نهایی دست یابند. اگرچه این تاریخ می‌تواند تا شش ماه تمدید شود اما دست نیافتن به توافق در ژوئیه روند مذاکرات را با چالش‌های بیش‌تری رو به رو خواهد کرد و می‌تواند خاورمیانه‌ی درگیر تنش و ناآرامی را به مرز ناآرامی‌های بیش‌تری برساند.

این دور از مذاکرات قرار است تا روز جمعه که برابر است تا بیستم ژوئیه، در جریان باشد. به گزارش خبرگزاری‌نیمه‌رسمی فارس٬ عباس عراقچی٬ عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در پایان مذاکرات روز سه‌شنبه فضای گفت‌وگوها را مثبت و جدی ارزیابی کرد، اما گفت که همچنان فاصله زیادی تا دستیابی به توافق وجود دارد.

بنا بر آن‌چه منابع دیپلماتیک به خبرگزاری رویترز گفته‌اند، احتمال آن‌که ایران در پی تمدید مهلت دستیابی به توافق نهایی بر آید رو به افزایش است. با این‌همه مقامات غربی اصرار دارند که در مذاکرات همچنان بر تاریخ ۲۰ ژوئیه تمرکز شود.

هر گونه تمدید مهلت توافق و مدت آن، نیازمند توافق همه طرف‌های درگیر است. به گفته یک دیپلمات غربی، اگر تمدیدی هم صورت گیرد تنها برای چند هفته خواهد بود.

به گفته وی اگر طرف‌های مذاکرات در مسیر دستیابی به توافق باشند به شش ماه مهلت بیش‌تر که حداکثر زمان تمدید است و در توافق اولیه به آن اشاره شده نیاز نیست. رویترز می‌نویسد برخی نیز اعتقاد دارند که صحبت از تمدید مهلت به آخرین روزها یا ساعات سپرده خواهد شد.

طرفین خواستار "واقع‌گرایی" یکدیگر شدند

مذاکرات ایران و گروه ۱+ ۵ به ریاست کاترین اشتون٬ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا انجام می‌گیرد.

آخرین دور از مذاکرات ایران و شش قدرت جهانی در اواسط ماه گذشته در حالی که امید می‌رفت طرفین بتوانند نگارش پیش‌نویس توافق نهایی را آغاز کنند بی‌نتیجه ماند.

طرفین یکدیگر را متهم به دوری از واقع‌بینی کردند . به گزارش رویترز٬ لوران فابیوس٬ وزیر امور خارجه فرانسه درباره آن دور از مذاکرات گفته است که مذاکرات "به دیوار برخورد کرد."

البته رویترز می‌نویسد که چنین اظهارنظراتی می‌تواند از تاکتیک‌های طرفین برای پیشبرد مذاکرات باشد.

هنوز نشانه‌های کافی برای قضاوت چگونگی مذاکرات روز سه‌شنبه در دست نیست.

مایکل مان٬ سخنگوی کاترین اشتون روز گذشته به خبرنگاران گفت که مذاکرات متمرکز بر "متنی‌ست که می‌تواند بخشی از توافق نهایی باشد."

او گفت: «ما قطعاً بسیار واقع‌گرا هستیم و امیدواریم طرف ایرانی هم واقع‌گرا باشد.» او گفت که به نظرش مسایل دارد رو به جلو پیش می‌رود.

ویلیام هیگ٬ وزیر امور خارجه بریتانیا نیز در پارلمان این کشور گفت مهم است که مذاکرات تا پیش از ۲۰ ژوئیه پیشرفت بزرگی داشته باشد و این امر نیازمند رویکرد واقع‌گرایانه‌تر ایران در مذاکرات، نسبت به آن‌چه در ماه‌های اخیر شاهد بودیم است.

بریتانیا که یکی از کشورهای ۱+ ۵ است روز گذشته اعلام کرد سفارت خود در تهران را بازگشایی خواهد کرد. این از سوی برخی تحلیل‌گران در روند مذاکرات مثبت ارزیابی شده است. دیگر کشورهای گروه ۱+ ۵ ٬ آمریکا٬ روسیه٬ چین٬ فرانسه و آلمان هستند.

با این همه محمدجواد ظریف٬ وزیر امور خارجه ایران نیز گفته است که اگر طرف‌های دیگر مذاکرات با رویکرد منطقی و واقع‌گرایانه وارد مذاکره شوند امکان دستیابی به توافق نهایی وجود دارد. وی تاکید کرده است که در صورتی که به گفته وی طرف‌های دیگر غیرمنطقی رفتار کنند٬ ایران بر اساس منافع ملی خود رفتار خواهد کرد.

محمد جواد ظریف روز سه‌شنبه همچنین با مدیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سازمان ملل دیدار و گفتگو کرد.

تلاش برای از میان بردن شکاف‌ها

آمریکا و هم‌پیمانان‌اش در اروپا به دنبال آن‌هستند تا از طریق توافق جامع اتمی آن دسته از فعالیت‌های ایران را که به اعتقاد آن‌ها اهداف تسلیحاتی دارد متوقف کنند. ایران اگرچه تا کنون هر گونه اتهامی مبنی بر صلح‌آمیز نبودن برنامه اتمی‌اش را رد کرده از طریق مذاکرات در پی رفع تحریم‌ها علیه خود است.

از جمله مسایلی که دو طرف مجبور به توافق بر آن هستند طول مدت توافق جامع٬طول مدت نظارت آژانس انرژی اتمی سازمان ملل بر فعالیت‌های ایران٬ و آینده‌ی رآکتور تحقیقاتی اراک است.

به گزارش خبرگزاری فرانسه لوران فابیوس هفته گذشته گفت که ایران باید تعداد سانتریفوژهای خود را به "چند صد" سانتریفوژ کاهش دهد.

ایران ۲۰ هزار سانتریفوژ دارد که ۱۰ هزار تای آن فعال است و احتمالا در پی افزایش ظرفیت توان خود است.

یکی از دیپلمات‌های آمریکا روز دوشنبه بیان کرد که "اگرچه راه‌حل‌هایی مد نظر داریم اما توهمی در این رابطه که چقدر از میان بردن شکاف‌ها سخت است، نداریم."

بر این اساس انتظار می‌رود که مذاکرات و دیپلماسی بین ایران و غرب در روزهای آینده از سرعت بیش‌تری برخوردار شود. به گزارش رویترز٬ نشانه‌ها از نشست هفته گذشته در ژنو حاکی از آن است که امیدهایی درباره اثربخش بودن مذاکرات برای دستیابی به توافق جامع نهایی به صورت محافظه‌کارانه‌ای وجود دارد.