شروع مذاکرات نهایی هسته‌ای در وین
۱۳۹۳ تیر ۱۱, چهارشنبه
هیات مذاکره کننده ایران روز چهارشنبه برای ادامه مذاکرات در چارچوب دستیابی به توافق جامع با کشورهای ۱+۵ وارد وین شد. سرپرستی این هیات را محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به عهده دارد.
دستیابی به توافق جامع موضوع توافق اولیه‌ای بود که در نوامبر گذشته در وین به دست آمد. پایان تیرماه، اجرای توافق اولیه بر اساس برنامه اقدام مشترک به پایان می‌رسد. در توافق اولیه و مقدماتی در ژنو قرار شد که ایران در ازای متوقف کردن برنامه هسته‌ای در سطح موجود و نابودسازی اورانیوم بیست‌درصدی خود، از برخی تحریم‌ها معاف شود.
از شش ماه پیش، همزمان با آغاز اجرای توافق ژنو مذاکرات برای رسیدن به یک توافق و راه‌حل جامع نیز در وین پایتخت اتریش آغاز شد.
توافق ژنو احتمال تمدید زمان اجرای توافق اولیه و نیز مذاکرات هسته‌ای میان هفت کشور برای رسیدن به توافق جامع را برای شش ماه بعد در نظر گرفته است. با این حال دوطرف سعی دارند در مدت تعیین شده اولیه مذاکرات را به سرانجام برسانند.
این دور از مذاکرات که ششمین دور مذاکرات هسته‌ای پس از دستیابی به توافق موقت در نوامبر سال گذشته است از روز چهارشنبه (۲ ژوئیه / ۱۱ تیر) در وین و با مذاکرات دو جانبه کاترین اشتون و محمدجواد ظریف آغاز و احتمالا تا پایان تیرماه ادامه می‌یابد.
این مذاکرات در حالی شروع می‌شود که بنا به بر گزارش خبرگزاری‌ها در مذاکرات مقدماتی هفته‌های اخیر تفاوت‌ها و اختلاف‌ها برجسته بوده‌اند.
"توافق احتمالی با برخی محدودیت‌ها"
مجید تختروانچی، معاون وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی و از اعضای تیم مذاکره‌کننده در وین به خبرگزاری ایسنا گفته است که اگر در مهلت مقرر، یعنی ۳۰ تیرماه "به توافقی نرسیدیم، در روزهای پایانی منتهی به ۳۰ تیر به‌صورت جمعی تصمیم‌گیری خواهد شد که نحوه ادامه این گفت‌وگوها به چه صورت باشد و این امکان وجود دارد که برای دوره خاصی زمان گفت‌وگوها را تمدید کنیم."
تختروانچی بار دیگر خطوط قرمز ایران در مذاکرات را مورد تاکید قرار داده و افزوده است: «اگر مذاکرات نتیجه دهد، مطمئنا با رعایت این خطوط قرمز بوده است و در غیر این‌صورت به تفاهمی نخواهیم رسید.».
با این همه، او قبول محدودیت‌هایی برای برنامه هسته‌ای ایران را "به طور موقت" منتفی ندانسته است: «می‌خواهیم از این ۲۰ روز استفاده لازم را برای رسیدن به نتیجه داشته باشیم. اگر به خاطر اعتماد سازی محدودیت‌هایی را قبول کنیم برای یک دوره زمانی مشخص و موقتی خواهد بود».
کشورهای غربی به ویژه روی محدودسازی هر چه بیشتر سانتریفیوژهای ایران، تبدیل فردو به یک مرکز تحقیقاتی صرف و تغییر در خط تولید نیروگاه آب سنگین اراک، به گونه‌ای که قادر به تولید پلوتونیوم قابل استفاده در تولید بمب هسته‌ای نباشد تاکید دارند.
وارد کردن بحث توان موشکی ایران که در قطعنامه‌های سازمان ملل هم به آن‌ها اشاره شده نیز از دیگر مسائل مورد اختلاف است. ایران انتظار دارد که در صورت توافق، تحریم‌ها سریع رفع شوند و محدودیت‌های درنظرگرفته شده برای برنامه هسته‌ای ایران نیز صرفا در زمانی محدود اعمال شوند. کشورهای غربی اما بر بازه زمانی متفاوت و درازتری برای این مسائل تاکید دارند.
حضور رسانه‌ای کری و ظریف
هر دو طرف مذاکره در روزهای منتهی به شروع مذاکرات در چارچوب فضاسازی رسانه‌ای، در روزنامه‌های بین‌المللی حضور داشتند. جان کری، روز سه‌شنبه (یک جولای/ ۱۰تیر) در مقاله‌ای در روزنامه واشنگتن پست نسبت به حصول توافق بین ایران و گروه ۱+۵ ابراز خوش‌بینی کرد، ولی افزود که که "زمان (برای ایران) رو به پایان است".
محمدجواد ظریف نیز روز چهارشنبه در مقاله‌ای در روزنامه لوموند با متهم کردن کشورهای غربی و به ویژه آمریکای دوران جرج دبلیو بوش در به شکست‌کشاندن مذاکرات در سال ۲۰۰۵، از طرف‌های مذاکره جاری خواست که "دست از خیالبافی بردارند" و فکر برچیدن برنامه هسته‌ای ایران نباشند.
در همین حال، مایکل مان، سخنگوی کاترین اشتون به خبرنگار سایت "امید هسته‌ای" که به دولت روحانی نزدیک است، گفته است: « واقعیت امر این است که اختلافات میان ایران و اعضای ۵+۱ بر سر برخی موضوعات و موارد همچنان وجود داشته و به قوت خود باقی است. اما مهم این است که برای حل این اختلافات تا چه اندازه‌ای جدیت وجود داشته باشد. به نظر من این جدیت وجود دارد و دو طرف برای حل اختلافات سخت کار می کنند.»
به گمان برخی از ناظران در صورتی که این دور از مذاکرات هم به نتیجه نرسد، دریچه مذاکرات کاملا بسته نخواهد شد، اما برای ایران که تحریم‌ها همچنان فشار سنگینی بر اقتصاد آن وارد می‌کنند وضعیت آسانی نخواهد بود.