افزایش مصرف بنزین و حذف سهمیه سفر

در فاز دوم قانون موسوم به هدفمندسازی یارانه‌ها، که از ابتدای خرداد ۹۳ به اجرا گذاشته شد بهای بنزین سهمیه‌ای از ۴۰۰ به ۷۰۰ و بنزین آزاد از ۷۰۰ به هزار تومان افزایش یافت.

مطابق گزارش روز شنبه (۲۸ تیر) خبرگزاری مهر، آمار رسمی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران نشان می‌دهد که افزایش قیمت کارساز نبوده و در سه ماهه نخست سال جاری متوسط مصرف بنزین در ایران نسبت به مدت مشابه سال ۹۲ حدود ۸ درصد افزایش داشته است.

مصرف روزانه بنزین که در سه ماه گذشته به مرز ۷۰ میلیون لیتر رسیده بود با آغاز ماه رمضان (هشتم تیرماه) اندکی کاهش یافت اما انتظار می‌رود از حدود دو هفته دیگر روند رو به افزایش مصرف سوخت ادامه یابد.

پیش‌بینی رکورد جدید مصرف بنزین

عباس کاظمی معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی چند روز پیش با اشاره به آغاز سفرهای تابستانی پس از ماه رمضان، از جهش جدید میزان مصرف بنزین از میانه‌ی مرداد تا مهر ماه خبر داده بود.

به گزارش مهر مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش نفت پیش بینی می‌کنند در ماه‌های آینده متوسط مصرف روزانه بنزین از مرز ۷۵ میلیون لیتر فراتر رود و رکورد جدیدی بر جا بگذارد.

این در حالی است که دولت اعلام کرده برنامه‌ای برای اختصاص سهمیه ویژه بنزین برای سفر ندارد. در روزهای ابتدایی امسال نیز حذف بنزین نوروزی تاثیر محسوسی در کاهش مصرف نداشته است.

در هفته نخست سال ۹۳ متوسط مصرف روزانه بنزین با حدود ۴ درصد افزایش به نسبت سال قبل به ۱۰۰ میلیون لیتر نزدیک شد و ۱۲ فروردین از این مرز گذشت. مصرف ۹۸ میلیون لیتر در روز مشابه سال گذشته رکوردی تاریخی محسوب می‌شد.

ارزان‌تر شدن بهای واقعی بنزین

گرچه قیمت بنزین در فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها افزایش یافته، اما با توجه به سقوط ارزش ریال بهای این فرآورده‌ی نفتی در قیاس با قیمت‌های جهانی و با احتساب ارزش برابری ریال و دلار، از دو سال پیش کمتر است.

در زمان آغاز اجرای قانون هدفمندی (۱۳۸۹) قیمت هر لیتر بنزین سهمیه‌ای با توجه به دلار ۱۱۰۰ تومانی حدود ۳۲ سنت می‌شد در صورتی که با در نظر داشتن بهای دلار در آغاز فاز دوم، بهای آن به ۲۲ سنت هم نمی‌رسید.

با بی‌تاثیر ماندن افزایش قیمت در میزان مصرف سوخت، مسئولان از حدود یک سال پیش به بررسی وضعیت کارت‌های سوخت و باطل کردن کارت خودروهایی پرداخته‌اند که به دلیل‌هایی چون فرسودگی در تردد نیستند.

سازمان بازرسی کل کشور هشتم تیرماه در گزارشی نوشت: «با استقرار هیأت بازرسی در ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت، روزانه بیش از ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار لیتر مصرف بنزین یارانه‌ای كشور با كمترین تبعات منفی اجتماعی كاهش یافت.»

این گزارش بیانگر ابعاد گسترده‌تر سوءاستفاده از سوخت یارانه‌ای است که هنوز با آنها برخورد نشده است. ستاد یادشده تا کنون نزدیک به ۷ میلیون کارت سوخت را باطل کرده است.

ایران و رکورد مصرف انرژی

عباس کاظمی چندی پیش به خبرگزاری "شانا" گفته بود، ظرفیت تولید بنزین ایران تا پایان سال ۹۲ حداکثر ۶۳ میلیون لیتر در روز بود و ۹ میلیون لیتر کمبود بنزین در سال گذشته از طریق واحدهای پتروشیمی و واردات تامین می‌شد.
پس از حذف بنزین پتروشیمی که وزارت بهداشت و سازمان حفاظت محیط زیست آلودگی شدید آن را تائید کرده‌اند ایران کمبود نیاز خود را از طریق واردات تامین می‌کند.

مسئولان وزارت نفت اسفند ماه گذشته اعلام کردند که از سال ۹۳ واردات بنزین به ایران حدود سه برابر افزایش می‌یابد و به ۱۱ میلیون لیتر در روز می‌رسد.

چنانچه ظرفیت تولید داخلی افزایش نیابد و مصرف بنزین مطابق پیش‌بینی‌ها باشد، میزان واردات بیشتر نیز خواهد شد.

عدم گسترش ناوگان حمل و نقل عمومی متناسب با رشد جمعیت کلان‌شهرها، فرسوده و غیراستاندارد بودن خودروهای داخلی، و قیمت نازل سوخت در ایران از مهمترین علت‌های مصرف بی‌رویه انرژی به شمار می‌رود.

نصرالله سیفی، مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت اسفند ۹۲ اعلام کرد، ایرانیان به اندازه تمام شهروندان اتحادیه اروپا گاز مصرف می‌کنند و سرانه مصرف انرژی در این کشور پنج برابر هند و پاکستان است.