ورود قطعات هواپیما به ایران؛ حرف چه کسی را باید باور کرد؟

خبرگزاری الف، متعلق به احمد توکلی، نماینده مجلس شورای اسلامی، اردیبهشت‌ماه سال جاری (۱۳۹۳) به نقل از رئیس سازمان هواپیمایی کشوری نوشت، صدور مجوز ورود قطعات هواپیما به ایران به‌عنوان یکی از بندهای توافق ژنو منوط به تأیید وزارت خزانه‌داری ایالات متحده است. علیرضا جهانگیریان افزود که رایزنی‌های لازم در این باره انجام شده و قطعات هواپیما به زودی وارد کشور خواهند شد.

منابع داخلی پیش از انتشار این خبر هم بارها از ورود قریب‌الوقوع قطعات هواپیما به ایران خبر داده بودند.

در تیرماه سال جاری برخی منابع به نقل از جهانگیریان نوشتند: «در حال حاضر این قطعات به کشور وارد می‌شوند و با توجه به مذاکرات اخیر این روند درآینده نیز ادامه خواهد داشت».

در این میان خبرگزاری فارس روز چهارم تیرماه حتی از قول جهانگیری نوشت که نخستین محموله از قطعات هواپیمایی وارد کشور شده و موتورهای تعمیرشده هواپیما نیز هفته آینده وارد کشور می‌شود. رئیس هواپیمایی کشوری افزوده بود که هواپیماهای جدید در حال خرید و ورود به کشور است و از ابتدای سال ۹۳ تا تیرماه ۶ فروند هواپیمای جدید به ناوگان هوایی ایران اضافه شده است.

این در حالی است که شرکت هواپیماسازی بوئینگ آمریکا تازه اوایل مردادماه - پس از اظهارات جهانگیریان - اعلام کرد که با شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی (ایران ایر) به توافق رسیده است.

"هنوز قطعه‌ای وارد نشده"

از سوی دیگر، اندکی پس از اظهار نظر رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در مورد ادامه ورود قطعات هواپیما به ایران، منابع خبری دیگری این موضوع را تکذیب کردند. "باشگاه خبرنگاران جوان" به نقل از شاهرخ نوش‌آبادی، مدیرکل روابط عمومی هواپیمایی جمهوری اسلامی، نوشت که ایران ایر بعد از توافق‌نامه ژنو تنها "تعدادی از مدارک و کتب فنی در ارتباط با ایمنی را مستقیماً از شرکت بوئینگ دریافت کرده است".

روز شنبه (۹ اوت/ ۱۸ مرداد) روزنامه "حمایت"، متعلق به قوه قضائیه جمهوری اسلامی، نظر رئیس کمیته حمل و نقل مجلس شورای اسلامی را در این زمینه بازتاب داد. بر این اساس، علی نظری «درباره سرنوشت توافقات انجام شده برای ورود قطعات هواپیما به کشور اظهار بی‌اطلاعی کرده و می‌گوید که هنوز مقامات دولتی در این زمینه گزارشی به کمیسیون عمران مجلس ارایه نکرده‌اند».

علی نعمت چهاردولی، عضو کمیسیون عمران مجلس، نیز ضمن بی‌اطلاعی از ورود قطعات یدکی هواپیما به کشور، به روزنامه "حمایت" تنها گفته است: «بر اساس گزارش‌های ارایه شده در کمیسیون عمران، قرارداد ورود قطعات هواپیما با سه شرکت قطعی شده است».

۴۳ درصد ناوگان هوایی زمین‌گیر است

صدور قطعات یدکی، خدمات و تجهیزات مسیریابی برای هواپیماهای غیرنظامی ایران یکی از مفاد توافق‌نامه موقت ژنو- موسوم به برنامه اقدام مشترک - بود؛ توافق‌نامه‌ای که در پاییز ۲۰۱۳ بین نمایندگان جمهوری اسلامی و فرستادگان شش قدرت جهانی (گروه موسوم به ۱+۵) به امضا رسید.

در ماه‌های اخیر و در همین چارچوب، وزارت خزانه‌داری ایالات متحده به شرکت بوئینگ و جنرال الکتریک آمریکا مجوز داد قطعات یدکی و دانش فنی برای تعمیر هواپیماهای زمین‌گیر غیرنظامی را به ایران صادر کنند.

به گفته رئیس سازمان هواپیمایی کشوری، ناوگان هوایی ایران در مجموع ۲۵۱ فروند هواپیما دارد که از این تعداد ۱۰۸ فروند زمین‌گیر هستند. تحریم‌های بین‌المللی در طول سه دهه اخیر بر سلامت هواپیماها، سامانه‌های ناوبری و رادارهای ایران تأثیرات منفی گسترده‌ای گذاشته‌اند.

بر اساس آمارهای منتشر شده، در ۱۵ سال گذشته بیش از ۲۰۰ سانحه هوایی در ایران رخ داده که در جریان آنها بیش از ۲هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند.