آیا ادبیات روحانی به ادبیات احمدی‌نژاد شبیه است؟
۱۳۹۳ مرداد ۲۱, سه‌شنبه
حسن روحانی روز دوشنبه (۱۱ اوت/ ۲۰ مرداد) در جمع سفیران و نمایندگان ایران در خارج از کشور خطاب به کسانی که "بزدلان سیاسی" خواندشان گفت: «... هر وقت می‌خواهد مذاکره شود یک عده می‌گویند داریم می‌لرزیم؛ خوب به جهنم، بروید یک جای گرم پیدا کنید».
موج واکنش منفی به ادبیات حسن روحانی از ساعتی پس از سخنرانی آغاز شد.
علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، یک روز بعد – سه‌شنبه – اظهارات رئیس دولت یازدهم را "غیر قابل دفاع" و "غیر قابل قبول" خواند.
حسن ابوترابی فرد، عضو هیئت رئیسه مجلس، نیز در نطق پیش از دستور روز سه‌شنبه "نگاه‌های منتقدانه" را "پشتوانه مذاکره و حفاظت از منافع ملی و برای دستیابی به برد بالاتر" خواند. به زعم ابوترابی نباید با "ادبیاتی که شایسته مسئولان ارشد نظام نیست واژه‌های تکفیر و واژه‌هایی که انتظار نمی‌رود در ادبیات سیاسی یک نظام اسلامی و دولت مبتنی بر اخلاق و تدبیر مشاهده شود"، منتقدان را از شجاعت در گفتار" بازداشت.
تومار اعتراضی و جلسه غیر علنی مجلس
در تصاویر منتشرشده از جلسه پیش از ظهر سه‌شنبه از مجلس، توماری اعتراضی به چشم می‌خورد که روح‌الله حسینیان، از نمایندگان منتقد دولت برای جمع‌آوری امضا آن را دور می‌گرداند. در این تومار ضمن اعتراض به سخنان روز گذشته روحانی امضا کنندگان خواستار جلسه غیر علنی برای بررسی این موضوع شدند تا نمایندگان بتوانند ادبیات روحانی را مورد بحث قرار دهند.
مجلس شورای اسلامی در نهایت به خواست بیش از ۱۸۰ نماینده بعد از ظهر سه‌شنبه برای بررسی سخنان روحانی جلسه غیر علنی تشکیل داد.
انتقاد همراهان
صادق زیباکلام، استاد دانشگاه و از تحلیل‌گران سیاسی هوادار دولت یازدهم، از جمله نخستین منتقدان سخنان روحانی بود. در بخشی از نامه روز دوشنبه او آمده است: «متاسفانه بسیاری از صاحبنظران در ایران «لیبرالیزم» را تقلیل داده‌اند به همجنس‌بازی و آزادی‌های جنسی. اما اساس و بنیان لیبرالیزم روی این اصل بنا شده که اگر همه ۷۵میلیون جمعیت ایران موافق مذاکرات هسته‌ای و رسیدن توافق با آمریکا باشند اما صرفا یک‌نفر مخالف باشد، آن ۷۵میلیون نمی‌توانند مانع از اظهارنظر آن یک‌نفر شوند.»
از سوی دیگر، پایگاه اینترنتی "فرارو" روز سه‌شنبه به نقل از حشمت‌الله فلاحت پیشه، استاد دانشگاه سخنان روحانی را "اشتباه استراتژیک" برشمرد و نسبت به تسری اختلافات داخلی به فضای گفت‌وگوهای اتمی هشدار داد: «این لحن و موضع گیری رئیس جمهوری در برابر منتقدان، ممکن است طرف های خارجی به خصوص در مذاکرات هسته ای را به یک تحلیل اشتباه برساند و وزن مخالفان و منتقدان داخلی دولت را بیش از آنچه که هست برای آن‌ها جلوه دهد و از اعتبار مذاکره کنندگان بکاهد.
"ککی که پیشتر نمی‌گزید"
در متن اعتراض‌ها به سخنان روحانی، علیرضا محجوب، نماینده تهران در مجلس از جمله چهرها‌یی بود که به رفتار محمود احمدی‌نژاد با نمایندگان اشاره کرد؛ البته از زاویه‌ای دیگر. "خانه ملت"، خبرگزاری مجلس شورای اسلامی، روز سه‌شنبه به نقل از وی نوشت: «نمایندگان مجلس یادشان باشد رئیس‌جمهور سابق بارها به ساحت مجلس توهین کرد و آقایان ککشان هم نگزید.»
روح الله حسینیان، از نمایندگان نزدیک به "جبهه پایداری" و از چهره‌های هوادار احمدی‌نژاد نظر دیگری دارد. او ادبیات حسن روحانی را "دیکتاتورمآبانه" می‌داند و معتقد است که حتی پیش از انقلاب اسلامی هم با منتقدان این‌گونه صحبت نمی‌شد. به نوشته "خانه ملت": «حتی شاه زمانی که با مخالفان صحبت می کرد به آن‌ها می گفت بروید پاسپورتتان را بگیرید و به خارج از کشور بروید و از آن‌ها نمی خواست که به جهنم بروند.»
حسینیان در عین حال معتقد است که احمدی‌نژاد "این‌گونه زشت و کریه صحبت نکرد". محمود احمدی‌نژاد به ویژه در سال‌های پایانی مدیریت خود بارها به "بی‌اعتنایی" به قوانین مصوب مجلس یا "تمسخر نمایندگان" در هنگام حضور در مجلس متهم شد. افزون بر این، سخنان رئیس دولت‌های نهم و دهم در مورد "ممه و لولو" یا "پاره‌شدن قطعنامه‌دان" و "سطح دانش بزغاله" نیز دون شأن وی برشمرده می‌شد.
عصبانیت یا صراحت کلام؟
در این میان عده‌ای می‌گویند سخنان تند رئیس جمهوری اسلامی خطاب به منتقدان گفت‌وگوهای اتمی از عصبانیت او نشأت گرفته است. هر چند موج انتقادها به سیاست‌های هسته‌ای روحانی تا حدودی فروکش کرده و اخیرا انتقاد چندانی نسبت به عملکرد تیم هسته‌ای جمهوری اسلامی وارد نشده است.
حسام‌الدین آشنا، مشاور فرهنگی حسن روحانی که پیش از این به دلیل اظهارات خود در مورد سیاست‌های صدا و سیما در کانون توجه‌ها قرار گرفته بود، می‌گوید حسن روحانی عصبانی نبوده، بلکه مواضع خود را صریح بیان کرده است.
به نظر می‌رسد سخنرانی روحانی، صرف نظر از خاستگاه و اهداف، دلایل کافی برای حمله به وی در اختیار مخالفانش گذاشته باشد. جعفر قادری، نماینده شیراز در مجلس روز سه‌شنبه به دولتمردان توصیه کرد: «تجربیات دولت قبل را چراغ راه خود قرار دهند، رئیس جمهور نباید در دامی که دیگران برایش پهن کرده اند بیفتد زیرا تجربه نشان داده که تخریب به ضرر دولت است».