نشانه‌های بهبود روابط دیپلماتیک چین و ژاپن در نشست آپک
۱۳۹۳ آبان ۱۹, دوشنبه
با وجود کشمکش‌های سال‌های اخیر بر سر مجموعه جزایری در دریای چین شرقی، شی جین‌پینگ، رئیس جمهور و رئیس حزب کمونیست حاکم بر چین، برای نخستین بار با شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن دیدار و گفت‌وگو کرد.
آبه پس از دیدار هیئت ژاپنی با مقام‌های چینی از برداشتن "نخستین گام" در جهت آشتی سخن گفت. شی نیز تصریح کرد که مناسبات بهتر دو کشور خواست جامعه جهانی هم هست. دو طرف در آستانه اجلاس "سازمان همکاری‌های اقتصادی آسیا-اقیانوسیه" (آپک) در پکن ملاقات کردند.
جزایر مورد مناقشه در چین "دیائویو" و در ژاپن سنکاکو نامیده می‌شوند. افزون بر این، چین ژاپن را متهم کرده بود که به اندازه کافی روی گذشته خود – جنگ جهانی دوم – کار نمی‌کند. این مسائل سایه سنگینی بر مناسبات دو طرف انداخته بودند. پس از حدود دو سال سردی مناسبات، مقام‌های دو کشور روز جمعه (۷ نوامبر/ ۱۶ آبان) بر سر ازسرگیری گام به گام مناسبات در سطح عالی توافق کردند.
نخست‌وزیر ژاپن از مدت‌ها پیش می‌خواست با رئیس جمهور چین دیدار کند، شی اما به این درخواست بارها پاسخ رد داده بود.
تجارت آزاد چین و کره جنوبی
از سوی دیگر کره جنوبی اعلام کرد که با چین بر سر تجارت آزاد به توافق رسیده است. به گفته یکی از سخنگویان خانم پارک گون‌های، رئیس جمهوری کره جنوبی، سند این همکاری روز دوشنبه (۱۰ نوامبر/ ۱۹ آبان) در حاشیه نشست آپک به صورت رسمی امضا می‌شود.
بر اساس این سند، دو کشور موانع تجارت و سرمایه‌گذاری متقابل را تا حد ممکن برطرف می‌کنند. چین بزرگترین شریک تجاری کره جنوبی است. دادوستد کالایی دو کشور در سال ۲۰۱۳ بنا بر اعلام طرف چینی ۲۷۴ میلیارد دلار بوده است.
اقتصاد و بازرگانی در کانون توجه
کشورهای عضو آپک نزدیک به ۴۰ درصد جمعیت و ۵۵ درصد عملکرد اقتصادی جهان را در کف دارند. این گروه که در سال ۱۹۸۹ تشکیل شده، ۲۱ کشور و منطقه جهان را شامل می‌شود. سران دولت و رئیسان جمهوری این کشورها سالی یک بار دور هم جمع می‌شوند.
سران کشورهای حاضر در نشست آپک که اجلاس‌شان شامگاه دوشنبه به وقت محلی برگزار می‌شود، بیش از هر چیز در مورد گسترش همکاری‌ها، تعمیق همپیوندی اقتصادی و نظم تجاری نوین با هم تبادل نظر خواهند کرد.
اعضای آپک در حال حاضر برای رسیدن به دو سند تجارت آزاد که در رقابت با هم هستند، تلاش می‌کنند: آمریکا می‌کوشد با ۱۱ کشور و بدون حضور چین توافقنامه فرامنطقه‌ای تجارت آزاد آسیا و اقیانوسیه (پیمان مشارکت ترانس پاسیفیک) را سامان دهد؛ چین هم می‌خواهد با همراهی ۱۵ عضو بدون آمریکا پیمان همکاری منطقه‌ای ایجاد کند. گفت‌وگوها برای تبدیل این دو طرح به طرحی فراگیر در جریان است.
دیدار اوباما و پوتین؟
باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، وارد پکن شده است. ناظران می‌گویند ممکن است در حاشیه نشست آپک اوباما و ولادیمیر پوتین، همتای روسی او، با هم دیداری غیررسمی برگزار کنند. مسکو هفته گذشته اعلام کرد که در برنامه سفر پوتین به چین چنین دیداری پیش‌بینی نشده است.
مناسبات واشینگتن و مسکو به خاطر بحران شرق اوکراین به شدت تیره و تار شده است.
خیز بلند چین برای تقویت نقش رهبری
برای نشست آپک در سال جاری (۲۰۱۴) هتل و مرکز کنفرانسی تازه‌تأسیس در ساحل دریاچه "یانکی" در نظر گرفته شده است. برای ساخت این مجموعه بیش از دو میلیارد یورو هزینه شده است. محدودیت‌های ترافیکی، تعطیلی کارخانه‌‌های اطراف و مرخصی اجباری برای هزاران کارمند دولت از جمله اقداماتی هستند که رهبری چین با انجام آن‌ها تلاش کرده هوای پکن را در زمان برگزاری نشست پاکیزه‌تر کند.
ترجمه نام هتل تازه‌تأسیس "خورشید از شرق طلوع می‌کند" است. برخی ناظران انتخاب این نام را در راستای سیاست‌های جاری حاکمیت چین می‌دانند؛ سیاست‌هایی که پکن تلاش می‌کند با بهره‌گیری از آن‌ها موقعیت رهبری خود در آسیا را تثبیت کند.
جمهوری خلق چین به تازگی ۴۰ میلیارد یورو سرمایه اولیه تأسیس یک بانک آسیایی فعال در زمینه گسترش زیرساخت‌ها را تأمین کرده است. چین افزون بر این در روزهای اخیر وعده داد که ۳۲ میلیارد هم به "صندوق راه ابریشم" واریز کند. منابع این صندوق برای پیوند بهتر بازارهای آسیایی هزینه می‌شود.
رئیس جمهوری چین پیش از این در کنفرانسی اقتصادی گفته بود که کشورش در ده سال آینده نزدیک به هزار میلیارد یورو سرمایه‌گذاری خارجی خواهد کرد. بر این اساس، چین همچنین در پنج سال پیش رو هشت هزار میلیارد یورو کالا وارد خواهد کرد. شمار گردشگران چینی در کشورهای دیگر هم مرز ۵۰۰ میلیون نفر را رد خواهد کرد.
رهبری چین بدون شک می‌کوشد با ارائه این اعداد و ارقام جایگاه این کشور در عرصه اقتصاد جهانی را به رخ رقیبان بکشد و همزمان بر نقش خود به عنوان یکی از موتورهای اصلی اقتصاد بین‌الملل تأکید کند.