بی‌اعتمادی و نگرانی در اسرائیل در پی توافق اتمی لوزان
۱۳۹۴ فروردین ۱۴, جمعه
بیانیه مشترک ایران و گروه ۱+۵ در مورد چارچوب توافق‌نامه هسته‌ای نهایی واکنش‌های گوناگونی را در سطح بین‌المللی به دنبال داشت. مقامات اسرائیلی این رویداد را با اظهاراتی تردید‌آمیز و پر از نگرانی دنبال کرده‌اند.
این بی‌اعتمادی را نه تنها در سخنانان بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل که در گفته‌های شخصیت‌های اپوزیسیون و نیز کارشناسان امنیتی این کشور به وضوح می‌توان مشاهده کرد.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در تماسی تلفنی با باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا گفت که توافق هسته‌ای به جمهوری اسلامی امکان توسعه سلاح‌های هسته‌ای را می‌دهد و بر خطر بروز "جنگی وحشتناک" می‌افزاید. به اعتقاد نتانیاهو توافق به دست‌آمده در لوزان میان جمهوری اسلامی و کشورهای عضو گروه ۵+۱ بر سر برنامه جامع اقدام مشترک خطری است که ادامه‌ی بقای اسرائیل را تهدید می‌کند.
از دید نخست‌وزیر اسرائیل، توافق لوزان به "برنامه هسته‌ای ایران مشروعیت خواهد بخشید، اقتصاد این کشور را تقویت خواهد کرد و باعث تشدید فعالیت‌های خصومت‌جویانه و تروریستی جمهوری اسلامی در منطقه خواهد شد". نتانیاهو معتقد است که برای رسیدن به توافقی بهتر باید فشارها بر ایران را افزایش داد.
مطرح بودن گزینه نظامی
نگرانی‌های ابراز شده از سوی بنیامین نتانیاهو واکنش‌های تندتری را به دنبال داشت که از مطرح بودن گزینه‌ی نظامی حکایت می‌کنند. یووال استاینیتز، وزیر امور راهبردی اسرائیل که مسئول رسیدگی به مسائل ایران نیز است، بار دیگر گفت که گزینه نظامی علیه ایران منتفی نیست.
او در این رابطه در گفت‌وگویی رادیویی تصریح کرد: «اگر ما چارهای دیگر نداشته باشیم، یعنی چارهای نداریم. در هر حال گزینه نظامی هنوز هم مطرح است.» به گفته‌ی وی اسرائیل ممکن است در این راستا دست به تکروی بزند، همانگونه که در سال ۱۹۸۱ تأسیسات اتمی عراق را بمباران کرد.»
استاینیتز در این باره خاطرنشان ساخت که حمله مزبور به عراق نیز در آن زمان بدون موافقت با ایالات متحده آمریکا صورت گرفته بود.
یوئل گوسانسکی، عضو اسبق شورای امنیتی ملی اسرائیل و رئیس بخش امور ایران در شورای مزبور در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه تأکید کرد که اسرائیل هیچگونه تعهدی در قبال توافق لوزان ندارد و از این رو در راه حفظ خود از هیچ تلاشی فروگذار نخواهد کرد.
ژنرال یوسی کوپرواسر، که تا دسامبر ۲۰۱۴ در سمت دبیر کل وزارت امور راهبردی اسرائیل فعالیت می‌کرد، نیز ضمن ابراز نظری مشابه گفت: «نتانیاهو گزینه نظامی را حفظ خواهد کرد و کسانی که تصمیم‌گیرنده هستند را زیر فشار خواهد گذاشت تا پیش از آنکه این توافق خطرناک تا ماه ژوئن نهایی شود، جلوی آن را بگیرد.»
وی همچنین گفت که اسرائیل با تکیه بر سازمان‌های امنیتی و سرویس مخفی خود می‌تواند مانند "یک سگ نگهبان عمل کند تا به محض آنکه ایران دوباره سرگرم ساختن بمب اتمی شود، نسبت به این موضوع هشدار دهد".
البته در مورد اینکه آیا اسرائیل به‌طور یک‌جانبه و بدون پشتیبانی آمریکا به تاسیسات اتمی ایران حمله خواهد کرد نیز تردید‌های در درون خود اسرائیل وجود دارد.
به اعتقاد یوئل گوسانسکی بعید به نظر می‌رسد که چندی پس از آنکه تمامی جهان با جمهوری اسلامی توافقی را به امضا رسانده، اسرائیل اقدام به بمباران تأسیسات اتمی ایران کند، چرا که چنین گامی وضعیت امنیتی جهان را به مخاطره خواهد انداخت.
"هم‌سویی دولت و اپوزیسیون"
اپوزیسیون اسرائیل نیز واکنشی انتقادآمیز به توافق حاصله در مذاکرات لوزان نشان داد. اسحاق هرتسوگ، رهبر حزب کار اسرائیل که دومین حزب قدرتمند در این کشور محسوب می‌شود، در صفحه فیس‌بوک خود در مورد توافق لوزان ابراز تردید کرد.
وی گفت: «ما باید به این اطمینان دست یابیم که توافق‌نامه نهایی میان ایران و گروه ۵+۱ به گونه‌ای تدوین شود که برنامه هسته‌ای ایران تا اندازه‌ای کاهش یابد که امکان استفاده نظامی از آن دیگر وجود نداشته باشد.»
خبرگزاری فرانسه روز جمعه (۳ آوریل) در گزارشی به نقل از یائر لاپید، رهبر حزب لیبرال "آینده" اسرائیل نوشت که بر سر موضوع ایران بحثی میان دولت و اپوزیسیون مطرح نیست.
وی گفت که تمامی اسرائیلی‌ها نگران هستند، چرا که "رژیم جمهوری اسلامی سال‌هاست که با فریب و نیرنگ فعالیت‌های خود را پیش برده و بدون وقفه نیز به این کار ادامه خواهد داد".
شامگاه پنجشنبه (۲ آوریل) نیز مقامات دولت اسرائیل با انتشار بیانیه‌ای مشترک در اورشلیم/بیت‌المقدس به حاصل مذاکرات هسته‌ای در لوزان واکنش نشان داده و آن را "اشتباهی تاریخی" خواندند. به اعتقاد آنان اگر برنامه جامع اقدام مشترک قرار است، چارچوب و اساس توافقی نهایی میان جمهوری اسلامی و کشورهای گروه ۵+۱ باشد، این "اشتباهی تاریخی خواهد بود که جهان را به مراتب‌خطرناک‌تر خواهد کرد".
رونالد لاودر، رئیس کنگره جهانی یهودیان نیز با انتشار بیانیه‌ای در نیویورک تصریح کرد: «من بیم تحقق این سناریو را دارم که ما تا ده سال دیگر اقتصاد ایران را احیا کرده‌ایم بی‌آنکه جلوی توسعه سلاح‌های هسته‌ای از سوی ایران را گرفته باشیم.» به اعتقاد وی پرسش کلیدی در این ارتباط این است که آیا می‌توان به ایران اعتماد کرد یا نه.